جزئیات ترور یحیی السنوار در شمال رفح

فرارو- یحیی السنوار رئیس دفتر سیاسی حماس که از او به عنوان مغز متفکر و طراح عملیات هفت اکتبر یاد می‌شد، گویا در جریان عملیات اسرائیل و به طور اتفاقی در غزه به شهادت رسید. نیویورک تایمز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی که نام او فاش نشد، گفت که اسرائیل دقایقی پس از عملیات در منطقه تل‌السطان واقع در شمال رفح در جنوب نوار غزه، ترور السنوار را به واشینگتن اطلاع داده است. بر اساس این گزارش، جسد برای انجام آزمایش DNA به اسرائیل منتقل شد.

به گزارش فرارو، بر اساس خبرهای منتشر شده السنوار در درگیری به شهادت رسیده است و نه در تونل‌های غزه یا مخفی‌گاه. آن طور که العربیه به نقل از رسانه‌های اسرائیلی خبر داد، یگان چترباز، گردان ۴۵۰ و یگان ویژه کفیر در این عملیات نقش داشتند. این منابع خبری مدعی هستند که دو فرمانده ارشد دیگر حماس نیز در این عملیات به شهادت رسیدند. 

یحیی السنوار پس از ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی پیشین جنبش حماس جایگزین او شد. رهبر حماس، ۲۳ سال از زندگی خود را در زندان‌های اسرائیل گذراند. بر زبان عبری مسلط بود و به رهبر زندانیان فلسطینی در بند اسرائیل تبدیل شد. از او و محمد ضیف فرمانده نظامی حماس که اسرائیل از چند ماه پیش مدعی ترور او شد، به عنوان طراحان و مغز متفکر عملیات ۷ اکتبر یاد می‌کنند.

رسانه‌های اسرائیل مدعی شدند که این عملیات روز چهارشنبه در شمال شهر رفح انجام شد و اطلاعاتی مبنی بر حضور شخص السنوار در این مکان وجود نداشته است. آنها مدعی شدند که سنوار بدون برنامه‌ریزی قبلی هدف قرار گرفت. 

ارتش اسرائیل و شین بت شهادت یحیی السنوار را تایید کردند. بنیامین نتانیاهو هم در کنفرانس خبری گفت: یحیی السنوار به دست نظامیان ما ترور شد. جنگ هنوز تمام نشده است. السنوار ترور شده است اما ماموریت هنوز تمام نشده است. حماس از این پس در غزه حکومت نخواهد کرد. خاورمیانه هم اکنون فرصتی برای صلح یافته است.

سرگذشت یک مبارز

سنوار هفت روز بعد از ترور هنیه به عنوان رئیس دفتر سیاسی انتخاب شد. الجزیره او را به این شکل معرفی می‌کند: «یحیی ابراهیم حسن السنوار در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۵ در اردوگاه آوارگان در شهر خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد. خانواده وی پس از مهاجرت از شهر اصلی خود «مجدل عسقلان» (اشکلون) در سال ۱۹۴۸ به خان یونس پناه بردند. تحصیلات ابتدایی را در مدارس وابسته به سازمان امدادرسانی به پناهجویان فلسطینی زیر نظر سازمان ملل (اونروا) گذراند و سپس در رشته ادبیات عرب در دانشگاه اسلامی غزه فارغ‌التحصیل شد. او در دهه هشتاد میلادی به خاطر فعالیت‌ها در دانشگاه و در جریان انتفاضه اول فلسطین، چند بار از سوی اسرائیل بازداشت شد.»

سنوار چهره امنیتی حماس بود. «در سال ۱۹۸۴ احمد یاسین [بنیانگذار حماس]توسط اسرائیل دستگیر شد. زمانی که آنها متوجه شدند گروه یاسین در حال جمع‌آوری اسلحه است. یاسین در سال ۱۹۸۵ در جریان یک تبادل زندانی آزاد شد. او بعد از رهایی از زندان تشکیلات المجد (منظم الجهاد و الدعوه) را تاسیس کرد که از سوی یحیی سنوار رهبر سابق دانشجویی و روحی مشتهی مدیریت می‌شد. وظیفه این سازمان، رسیدگی به امور امنیت داخلی و شکار خبرچینان محلی سرویس اطلاعاتی اسرائیل بود.» (حماس فلسطینی، شائول میشا و آوراهام سلا، انتشارات دانشگاه کلمبیا) مجله نیویورکر در گزارش تفصیلی که سوم آگوست امسال منتشر کرد، مدعی شد که سنوار به خاطر فعالیت‌های مربوط به گروه المجد، از سوی اسرائیل در سال ۱۹۸۸ دستگیر و به ۴ بار حبس ابد محکوم شد.

سال ۲۰۰۶ شاخه نظامی حماس در عملیاتی ۲ سرباز اسرائیلی را کشت و یک سرجوخه را اسیر کرد. گیلعاد شلیط ۵ سال اسیر حماس بود تا در نهایت دو طرف به تبادل زندانیان رضایت دادند و به توافق رسیدند. سال ۲۰۱۱ حماس شلیط را آزاد کرد و بیش از ۱۰۰۰ زندانی خود را تحویل گرفت که سنوار نیز یکی از آنان بود. یحیی سنوار در این سال به نوار غزه بازگشت و به کادر رهبری حماس اضافه شد. آن طور که الجزیره روایت می‌کند، یحیی سنوار دوران ۲۳ سال زندان خود را صرف خواندن و نوشتن کرد و در طی آن زبان عبری را آموخت و به درک ذهنیت اسرائیلی‌ها پرداخت. در این مدت آثار زیادی، چون رمان و ترجمه در زمینه‌های سیاسی و امنیتی را تألیف کرد که برجسته‌ترین آنها را می‌توان رمانی با عنوان «خار‌های میخک» دانست که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. این رمان داستان مبارزه فلسطینیان را از سال ۱۹۶۷ تا انتفاضه مسجد‌الاقصی بیان می‌کند. سنوار در دوران اسارت خود به رهبر تمام زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل تبدیل شد.

سنوار پس از آزادی به کادر رهبری حماس اضافه شد و از سال ۲۰۱۲ به دفتر سیاسی این گروه در غزه رفت و وظیفه ارتباط با گردان‌های القسام که خود در پایه‌گذاری آنان در دهه هشتاد میلادی نقش داشت را بر عهده گرفت. در جریان جنگ سال ۲۰۱۴ غزه او نقشی کلیدی در مقاومت سیاسی و نظامی ایفا کرد و سال ۲۰۱۵ نامش در لیست سیاه آمریکا قرار گرفت. سال ۲۰۱۷، اسماعیل هنیه که رئیس حماس در غزه بود، به عنوان رئیس دفتر سیاسی این جنبش انتخاب شد و سنوار جای او را گرفت. او در تمام تحولات غزه در ۱۳ سال گذشته نقش کلیدی ایفا کرده و همواره تحت تعقیب اسرائیل بوده است.