سال گذشته باستان‌شناسان مجسمه‌ای از سنگ بازالت مربوط به دوره اورارتویی را در حفاری‌های باستان‌شناسی در منطقه توشبا وان کشف کردند که تقریباً یک تن وزن داشت.
سال ۲۰۲۳، باستان‌شناسان نخستین مجسمه یادبود در نوع خود را در حفاری‌های نجات در گاریبین تپه پیدا کردند. این کشف حیرت‌انگیز که تقریباً ۲ متر طول و ۱ متر عرض دارد، در یک مکان تاریخی در فاصله ۳ کیلومتری قلعه آیانیس و ۳۰ کیلومتری مرکز شهر انجام شد.
به گزارش فرادید، امسال، کاوش در بخش جنوبی تپه متمرکز شد و موزه وان با مدیریت علمی پروفسور مهمت ایشیکلی از گروه باستان‌شناسی دانشگاه آتاتورک سرپرست کاوش بود.
پروفسور ایشیکلی درباره این کشف گفته: «این مجسمه‌ای است که پیش از این نظیرش را ندیده بودیم. ما بسیار هیجان‌زده هستیم و پس از بررسی‌های اولیه، امیدواریم اطلاعات دقیق‌تری به دست آوریم.»
این مجسمه که گمان می‌رود گردنش شکسته، به دلیل اندازه بسیار بزرگ و مهارت بکاررفته در ساختش مورد توجه است. پس از بررسی‌های دقیق تیمی از آنکارا، انتظار می‌رود معمای این مجسمه بازالتی حل شود.
پروفسور ایشیکلی معتقد است تمدن اورارتویی یکی از ناشناخته‌ترین مناطق است زیرا آثار مجسمه‌سازی بسیار کمی دارد: «در هنر اورارتویی، آثار بسیار محدودی در ارتباط با هنرهای تجسمی، برای مثال مجسمه‌سازی وجود دارد. ما فقط روی چند نمونه کار می‌کنیم. در فلز یا سنگ، ما از نظر مجسمه‌سازی اطلاعات زیادی نداریم. در همین راستا، پیش از این قطعاتی از یک شیء مربوط به مجسمه شیر در محوطه حفاری پیدا شده بود. با این حال، امسال با کشفی مواجه شدیم که ما را بسیار متعجب کرد. کشف نمونه‌ی بارزی از هنر تجسمی اورارتویی از جنس بازالت».
ایشیکلی به یافته‌های قبلی در منطقه نیز اشاره کرد و به مجسمه شیری که سال ۱۹۹۵ حین حفاری‌های نجات کشف شد. یافته جدید اطلاعات ما را در مورد شیوه‌های خلاقانه اورارتویی‌ها گسترش می‌دهد.
«این مجسمه به صورت یک بلوک جامد حک شده است. در حال حاضر نمی‌توانیم با اطمینان در مورد اینکه نماد چه چیزیست، بگوییم؛ آنچه می‌دانیم این است که این مجسمه دارای سبک خاص و منحصر به فردی است و تقریباً ۲ متر طول و ۱ متر عرض دارد است. این مجسمه در حال انتقال به موزه وان است؛ جایی که قرار است مطالعات و مداخلات اولیه انجام شود. پس از اتمام این مرحله، اطلاعات بیشتری به دست خواهیم آورد. این یک یافته مهم در منطقه‌ای است که آثار باستانی منحصر به فرد اورارتویی بسیار کمی دارد.»
«ما برای نخستین بار با چنین مجسمه یادبود سه‌بعدی مواجه می‌شویم. امیدواریم پس از بررسی‌های اولیه بتوانیم اطلاعات دقیق‌تری به دست آوریم. این مجسمه شبیه یک پیکره با پایه کنده‌کاری‌شده، سر سبک‌دار، بدنه مربع منشوری و ویژگی‌های غیرقابل تشخیص چهره است و یادبود به نظر می‌رسد. اینکه آیا این مجسمه نمایانگر یک شخصیت الهی است یا سلطنتی بسیار دشوار است».
ایشیکلی با تاکید بر اینکه گاریبین تپه یک مکان هیجان‌انگیز است، اظهار داشت این کشف کمک قابل‌توجهی به میراث اورارتویی ترکیه خواهد کرد.
