بازی قدرت منطقه‌ای ترکیه

فرارو- زمانبندی تور بهار عربی رجب طیب اردوغان با هدف نفوذ منطقه ای ترکیه صورت گرفت. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از الجزیره، هر نکته ای که در مورد سفر نخست وزیر ترکیه مطرح شود، بازهم مهمترین نکته زمانبندی این تور بوده است. درست چند روز پیش از ارائه درخواست عضویت تشکیلات خودگردان فلسطین به سازمان ملل، چند روز پس از آنکه معترضان خشمگین مصری سفارت اسرائیل را مورد حمله قرار دادند و یک هفته پس از آنکه ترکیه در اقدامی بی سابقه سطح روابط خود را با رژیم صهیونیستی کاهش داد، اردوغان تور بهار عربی را با استقبال گسترده مصری ها آغاز کرد. 

اردوغان در فرودگاه مصر با خیل گسترده مردم و شعارهای یکپارچه روبرو شد تا به هدف خود که همان به نمایش گذاشتن موقعیت ترکیه در کانون سیاست های جدید منطقه ای است، نزدیک تر شود. 

کشمکش های فلسطینیان در مرکز این تحرکات منطقه ای قرار گرفته است. اردوغان در نشست خود با روسای اتحادیه عرب در قاهره، حمایت از طرح کشور فلسطین را یک وظیفه و تعهد دانسته و بر اهتزاز پرچم فلسطین در سازمان ملل تاکید کرد. 

این سناریو تمام بیم و هراس های اسرائیل را در یک مکان قرار می دهد: دو متحد مسلمان، برجسته و قابل مدیریت این رژیم که روابط با آنها رو به وخامت گذاشته، حال برای بررسی روابط استراتژیک جلسه می گذارند و به طور همزمان از طرح فلسطین نیز حمایت می کنند تا بر نگرانی های اسرائیل افزوده شود. 

در حال حاضر مسئله فلسطین تنها موضوع کلیدی جهان عرب محسوب نمی شود، که کانون روند افزایش محبوبیت ترکیه در منطقه است. 

در حالیکه رهبران منطقه ای رویه ای موافق با اسرائیل داشته اند، نخست وزیر ترکیه از مخالفت آشکار خود با حمله 2008 اسرائیل به نوار غزه خبر داده و در نشست داووس با مخاطب قراردادن شیمون پرز، رئیس جمهور رژیم صهیونسیتی می گوید: «شما می دانید چطور مردم را بکشید.» پس از آن در شرایطی که رژیم مبارک در مصر هنوز برای تقویت حمله اسرائیل به غزه به این رژیم کمک می کرد، اردوغان به انتقاد شدید از حمله اسرائیل به کاروان کمک رسانی به نوار غزه طی سال گذشته می پردازد که منجر به مرگ نه شهروند ترک شد. عمق خشم اردوغان از اقدامات اسرائیل در سخنرانی شدید اللحن وی در ژوئن سال گذشته نمایان بود: «بار دیگر می گویم، به انگلیسی می گویم «نباید مردم را بکشید» هنوز هم متوجه نمی شوید؟ پس به زبان خودتان می گویم. به زبان عبری می گویم «مردم را نکشید». ترکیه پس از امتناع اسرائیل از عذرخواهی از حمله به کشتی مرمره، روابط دیپلماتیک خود با این رژیم را قطع کرد. 

ترکیه با اتخاذ چنین موضعی، شکافی را که در غیاب کشورهای مسلمان ایجاد شده بود، پر کرد تا آماده مبارزه با سیاست های اسرائیل شود. در حال حاضر پرچم ترکیه در تمام نقاط سرزمین فلسطین به چشم می خورد و واردات کالاهای ترکیه در خاورمیانه افزایش یافته و تعداد توریست های عرب در ترکیه طی سال جاری به شدت افزایش یافته است، بخشی از این سفرها به این دلیل صورت می گیرد که بهار عربی، مسافران را از سفر به مقاصد گردشگری خود بازداشته است. 

در همین حین، مصر که رژیم سابق را سرنگون کرده مایل به تغییر مواضع پیشین است. شواری داخلی نظامی پیش از این اعلام کرده بود که به توافقنامه های مصر با اسرائیل متعهد می ماند، اما اعتراضات اخیر نشان داده است که مردم مصری می خواهند این توافقنامه ها و قردادها لغو و یا دستکم دوباره ترسیم شوند. 

این دیدگان زمانی قوت گرفت که اردوغان سخنرانی عامه پسندی را در مورد بهار عربی در خاورمیانه و دموکراسی در جهان عرب ایراد کرد. وی همچنین متعهد شد سطح روابط تجاری با مصر را از 3 میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار افزایش خواهد داد و این امر می تواند جایگزین خوبی برای کمبودهای ناشی از کاهش روابط تجاری ترکیه با اسرائیل باشد. 

نخست وزیر ترکیه در سخنرانی قاهره خود در مورد انقلاب های عربی گفت: «برخی کشورها در منطقه تاب تغییرات ایجاد شده در منطقه که در صدر آنها موقعیت اسرائیل است را ندارند.» بر خلاف این کشورها، به نظر می رسد ترکیه این تغییرات را به خوبی درک کرده است.