ظهیرالدوله

گورستان قدیمی محله امامزاده قاسم (ع) قدمت بسیار زیادی دارد، اما بعد از فوت «علی‌خان ظهیرالدوله » داماد ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۳ بود که نام این گورستان قدیمی تغییر کرد.

به اندازه نیم‌قرن است که همه بار « ظهیرالدوله » افتاده بر دوش فروغ فرخزاد، غافل از اینکه زمین آن خاک خودش جورکش ده‌ها نام دیگر است و معلوم نیست چطور در این کمتر از ۱۰۰ سال تاب آورده است از این حجم از وزن. ظهیرالدوله روزگاری نه نام داشت و نه رسم. یک تکه زمین بود که حالا افتاده به «دربند». بیابانی بود یا تک و توک درختانی که شد خانقاه و بعدتر مدفن ظهیرالدوله .

پس از درگذشت ظهیرالدوله در سال ۱۳۰۳، او را در گورستان قدیمی آبادی امامزاده قاسم (ع) دفن کردند. پس از تدفین ظهیرالدوله بود که این گورستان قدیمی به محل دفن چهره‌های سرشناس پس از او تبدیل شد.

اگر بخواهید ظهیرالدوله را ببینید باید برنامه‌ریزی‌تان را برای روز پنجشنبه انجام دهید، چون در دیگر روز‌های هفته کسی اجازه ورود به ظهیرالدوله را ندارد. اگر می‌خواهید به همراه همسرتان ببینید، هیچ‌وقت نمی‌توانید زیرا با وجود اینکه بازدید تنها در یک روز از هفته صورت می‌گیرد، اما در همان روز هم ساعت بازدید آقایان و خانم‌ها با هم متفاوت است و آقایان و خانم‌ها نمی‌توانند هم‌زمان از ظهیرالدوله بازدید کنند. یعنی اگر بخواهید همراه همسرتان ظهیرالدوله را ببینید، باید روز پنجشنبه‌تان را مرخصی بگیرید، ساعت ۱۰ ظهیرالدوله باشید، اول خانم وارد شود و آقا پشت در ظهیرالدوله بنشیند، بعد خانم خارج شود و هر دو یک ساعت پشت در بنشینند، چون بین ساعت ۱۲ و یک بازدید ندارد.

مگر پاييز نزديك شود تا طبيعت را در تهران احساس كنيم. فرقي نمي‌كند در تجريش يا شوش باشيد، من اما هنگام دنبال كردن اين گزارش در تجريش بودم، خيابان دربند را بالا مي‌رفتم و هر چند قدم از رهگذري مي‌پرسيدم آرامگاه ظهير‌الدوله كجاست. قبلا آمده بودم؛ اما از يادم رفته بود.