فرارو- وزیر بهداشت اخیرا درباره افزایش وزن بیش از 25 میلیون ایرانی ابراز نگرانی کرده است. هرچند افزایش وزن ایرانی‌ها موضوع جدیدی نیست، اما به گفته حسن هاشمی روند رو به رشد آن می‌تواند خطراتی جدی برای سلامت افراد جامعه داشته باشد.
به گزارش فرارو، به طور عمده، یک‌سوم جمعیت جهان به چاقی یا اضافه وزن مبتلا هستند. 62% از این جمعیت در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند. ایران نیز جرء این کشورهاست. رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در نخستین کنگره بین‌المللی تغذیه گفته "از هر 10 ایرانی 3 نفر به کبد چرب مبتلا هستند و نزدیک به 55 تا 70 درصد از مردم به سمت اضافه وزن رفته‌اند."
اثرات منفی اضافه وزن غیرقابل انکار است. در رسانه‌ها و شبکه‌ها اطلاع رسانی درباره این مشکل بسیار سخن گفته شده است. دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و عروقی، پرفشاری خون، بیماری‌های کبد، اختلالات کیسه صفرا، ابتلا به برخی سرطان‌ها، بیماری‌های مفصلی و اختلالات روانی و اجتماعی برخی از اثرات منفی اضافه وزن هستند. با این وجود چرا چاقی در جامعه رو به افزایش دارد؟
طبق آمار بیش از نیمی از ایرانی ها به پرخوری مبتلا هستند. تغذیه نامناسب و عدم فعالیت کافی دو عامل مهمی است که اکثر متخصصان و پزشکان تغذیه آن را دلیل چاقی ایرانی‌ها میدانند. عارفه فلاح –کارشناس تغذیه- معتقد است "با تغییر سبک زندگی و رفع کم‌تحرکی، دوری از فشارهای روانی و کاری و تغذیه سالم می‌توان جلوی شیوع اضافه وزن در جامعه را گرفت."
فلاح در گفتگو با فرارو گفت: چاقی و اضافه وزن از بیماری‌هایی است که امروزه در بیشتر جوامع رو به افزایش است. این افزایش در سی‌سال اخیر، در کشور ما نیز چشم‌گیر بوده است. چاقی از جمله بیماری‌هایی است که با در کنار هم قرار دادن عوامل مختلف و طی گذشت یک دوره زمانی، در افراد شکل می‌گیرد.
عمده‌ترین دلایل چاقی
وی ضمن شرح تاثیر متابولیسم بدن بر روی چاقی اظهار کرد: در افرادی که بدن آنها از متابولیسم خوبی برخوردار است، چاقی و سایر بیماری‌ها کمتر به سراغ‌شان می‌رود. این بدین معناست که سوخت و ساز بدن، جذب و دفع مواد غذایی به درستی صورت می‌گیرد. در نتیجه افراد به‌ویژه افراد چاق باید از عوامل مخدوش‌کننده و یا کاهنده متابولیسم بدن آکاه بوده و آنها را از برنامه روزانه خود حذف کرده و افزایش‌دهنده‌های متابولیسم را جایگزین کنند.
این کارشناس تغذیه ادامه داد: از جمله عوامل می‌توان به استراحت ناکافی، استرس‌ها و فشارها و ساعات کاری طولانی که امروزه در جامعه ما بسیاری از افراد را درگیر خود کرده است، اشاره کنیم. افرادی که بخش زیادی از روز در معرض استرس‌های کاری یا خانوادگی قرار می‌گیرند، بدن خود را در معرض فشارهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی قرار می‌دهند که خود به ذخیره بیشتر چربی در بدن کمک می‌کند.
فلاح با اشاره به تاثیر کم‌خوابی بر چاقی توضیح داد: همچنین افرادی که زمان مشخص و کافی برای استراحت و خواب اختصاص نمی‌دهند، علاوه بر تغییرات هورمونی کمک‌کننده به افزایش وزن، دچار مکانیسم دفاعی خوردن هم می‌شوند. این افراد به علت خستگی، بدون اراده غذای بیشتری را مصرف می‌کنند و معمولا این ترجیح غذایی به سمت کربوهیدراتها است که باعث افزایش ترشح سروتونین –هورمون آرام‌بخش مغز- است. کربوهیدراتها بعد از چربی‌ها بیشترین نقش را در بالابردن وزن ایفا می‌کنند. علاوه‌براین، استرس‌ها و فشارهای کاری متابولیسم بدن را کاهش داده و ترشح هورمون‌های افزایش‌دهنده اشتها را افزایش می‌دهند.
دلیل چاقی ایرانی‌ها چیست؟
وی در ادامه به کم‌تحرکی ایرانی‌ها اشاره و تصریح کرد: اما دلیل عمده دیگری که امروزه به وفور کشور ما دیده می‌شود، روی آوردن افراد به مشاغل کم‌تحرک و یا حتی بی‌تحرک است. ورزش و فعالیت بدنی منظم، یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار و اصلی در بالابردن متابولیسم بدن است که باید افراد زمان مشخصی از روز را برای انجام حرکات هوازی و پرتحرک اختصاص دهند.
عارفه فلاح با انتقاد از تغییر در شیوه طبخ و آماده‌سازی غذا گفت: همچنین امروزه در جامعه ما، مانند گذشته زمان کافی برای تهیه و انتخاب مواد غذایی سالم‌تر و طبخ درست این مواد غذایی دیده نمی‌شود. بیشتر غذاها از چربی‌ها و کربوهیدارت‌های زیادی تهیه می‌شوند که دو گروه غذایی مهم در بالابردن وزن افراد است.
بهترین توصیه چیست؟
این کارشناس تغذیه در انتها گفت: امروز توصیه اکثر متخصصان تغذیه و پرشکان تاکید بر اصلاح شیوه زندگی است و تنها در نظرگرفتن یک فاکتور و یا یک رژیم غذایی نمی‌تواند افراد را به وزن طبیعی خود بازگرداند. زندگی پرتحرک با حداقل استرس‌ها و فشارهای کاری، استراحت کافی و توجه به انتخاب مواد غذایی و نحوه مصرف آنها می‌تواند جامعه ما را به جامعه‌ای سالم سوق دهد.
