خطرات یک شکاف!

فرارو- «نابرابری موجود در جامعه علاوه بر مشکلات اقتصادی که در اجتماع به وجود می‌آورد، می‌تواند یک معضل چند وجهی شود. به عبارتی دیگر، نابرابری اقتصادی، می‌تواند منجر به خشونت، نابسامانی اجتماعی و افزایش جرم شود. افراد با مشاهده شکاف‌ها، آستانه تحملشان پایین می‌آید و دست به اعمالی می‌زنند که آثار زیانباری برای جامعه به همراه دارد.»

بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران ضریب جینی در دوسال اخیر با شیب ملایمی سیر صعودی به خودگرفته است.

به طوری که در میان شهرهای کشور بیشترین نابرابری به ترتیب در استان تهران با ضریب جینی 38%، استان گلستان با ضریب جینی 38% و استان فارس با ضریب جینی 36% وجود دارد. این در حالی است که کمترین نابرابری‌ها نیز در استان های یزد با ضریب جینی 25%، البرز، آذربایجان غربی، لرستان و ایلام نیز با ضریب 26% محقق شده است.

شکاف طبقاتی از کجا نشأت گرفته و چه پیامدهای مخربی برای جامعه به ارمغان می‌‍‎آورد؟ این پیامدها، چه تأثیری بر سبک زندگی افراد در جامعه می گذارد؟

حسین راغفر در گفت و گو با فرارو درباره علل شکل گیری شکاف طبقاتی گفت: دلایلی متعددی برای شکل گیری این معضل مطرح است که از اهم آن می توان به سه مورد اشاره داشت.

او گفت: نخست ناتوانی اقتصاد کشور در خلق شغل است. باید بپذیریم این اقتصاد در شرایط کنونی توانایی پاسخگویی به نیاز نیروی کاریی که هر ساله متقاضی شغل است را ندارد. این معضل بزرگ در به وجود آمدن شکاف طبقاتی و فقر بسیار حائز اهمیت است.

راغفر گفت: دومین عامل دستمزدهای ناکافی است و سومین عامل تورم است. اگر چه تورم در دولت یازدهم به نحوی کنترل شده است، اما در سال های 90 تا 92 با تورم لجام گسیخته‌ای مواجه بودیم که این موضوع مهم‌ترین دلیل برای رشد صعودی نابرابری‌، تولید فقر و ثروت‌ باد آورده در آن زمان شد.

این استاد دانشگاه افزود: همین نرخ بالای تورم می‌تواند بر عامل دوم یعنی میزان دستمزد و درآمد در جامعه تاثیرگذار باشد و به فقر بسیاری از خانواده‌های طبقه متوسط بیانجامد. از طرف دیگر تورم بالا منجر به تعمیق فقر در میان طبقات پایین جامعه می‌شود و قدرت خرید خانوارها را پایین می‌آورد و فقر را هم نهادینه می‌کند.

حسین راغفر در ادامه سخنان خود با توجه به تاثیرات شکاف طبقاتی در سلامت افراد جامعه  شکل گیری معضلات و آسیب های اجتماعی گفت: نابرابری موجود در جامعه علاوه بر مشکلات اقتصادی که در اجتماع به وجود می‌آورد، می‌تواند یک معضل چند وجهی شود. به عبارتی دیگر، نابرابری اقتصادی، می‌تواند منجر به خشونت، نابسامانی اجتماعی و افزایش جرم شود. افراد با مشاهده شکاف‌ها، آستانه تحملشان پایین می‌آید و دست به اعمالی می‌زنند که آثار زیانباری برای جامعه به همراه دارد.

وی افزود: خشونت‌های اجتماعی، مصرف‌گرایی به شگل گسترده و سرخوردگی اجتماعی از آثار شکاف طبقاتی است. به خصوص در میان نسل جوان که هویت خود را از الگوهای مصرفی می‌گیرند. و مادامی که انتظاراتشان در این میان برآورده نشود، احساس سرخوردگی و شکست می‌کنند و به نوعی واپس زده می‌شوند. همین عامل سلامت افراد را هدف قرار داده و موجب از هم گسیختگی اجتماع می‌شود.

این تحلیلگر اقتصادی در ادامه با تاکید بر این مساله که شکست اجتماعی، پیش زمینه ورود جوانان به محفل‌های افیونی برای ترمیم روان واپس زده خود می‌شود، گفت: حتی علاوه بر اعتیاد ما می‌توانیم شاهد نا به سامانی‌های دیگر از جمله طلاق، خودکشی و فرار مغزها و ... نیز باشیم.

حسین راغفر گفت: سیستم به طور کلان در این موضوع تاثیرگذار است و شاید نقش مهم و اصلی را دارد، گرچه نمی‌توان نقش مردم را نادیده انگاشت. زیرا مردم با الگوی مصرف‌گرایی که از طریق رسانه‌های عمومی  ترویج می‌شود، به این شکاف طبقاتی و گسترش آن دامن می‌زنند.

وی در پایان افزود: اینکه تهران به عنوان استان اول کشور با 38% درصد سرآمد این نابرابری های اقتصادی در کشور است، دلایل خاصی دارد که می توان به مهاجرت های روزافزون، وجود مراکز قدرت و توزیع ثروت در این استان اشاره کرد که به نوعی الگوهای مصرفی را تعیین کرده و عامل مهم در نابرابری و شکاف طبقاتی محسوب می‌شود.