فرارو- اختتامه جشنواره فیلم فجر با پیام حسن روحانی، رییس جمهور آغاز شد و با فریاد‌های ابراهیم حاتمی کیا بر سر منتدانش به پایان رسید. حاتمی کیایی که جایزه بهترین کارگردانی را از هیات داوران جشنواره گرفته بود، در جدیدی‌ترین فاز اعتراضی به منتقدانش و به طور ویژه به برنامه تلویزیونی "هفت" حمله کرد. این حمله با واکنش‌های فراروانی از سوی مردم و ناظران روبه رو شده است.
به گزارش فرارو، حاتمی کیا هنگامی که برای دریافت جایزه اش به پشت تریبون رفت از همان ابتدا با کنایه به منتقدانش تاخت و در بخش‌های پایانی تاخت و تازش با فریاد اعتراضش را پیش برد.
حاتمی کیا پس از دریافت جایزه بهترین کارگردانی گفت: «من فیلمساز وابسته‌ام. فیلمساز این نظامم. فیلسمازی هستم که افتخار میکنم از کسانی صحبت میکنم که درباره آنها فیلمی ساخته نمی‌شود. سی سال است روی این سن می‌آیم و می‌روم و برایم اتفاق مهمی نیست ولی تشکر میکنم از بچه‌های اوج که زحمت می‌کشند و بحق سربازان گمنام امام زمان هستند. متاسفم از همکارانم که از حضور سازمان اوج در حوزه فیلمسازی ابراز نگرانی میکنند. افتخار میکنم فیلمی ساخته‌ام درباره مدافعان حرم و افتخار میکنم برای ساختن این فیلم از سردار قاسم سلیمانی جایزه گرفته‌ام و ایشان با دیدن فیلم من گریستند.»»
او در ادامه صحبتش افزود: «بابت کار‌هایی که کرده‌ام، شرمنده نیستم. اگر قرار است خانه سینما اشتغال‌زایی کند، گروه سازنده «به وقت شام» بابت ساخت این فیلم، یک سال شغل داشتند، اما اعتراض خود را به تلویزیون و سازمان صدا و سیما به خدا می‌برم. سازمانی که وقتی می‌خواهد فیلم‌های مرا نشان دهد، سی چهل بار پشت هم نشان می‌دهد ولی وقتی باید به جایی برسد که افرادی را که باعث ساخته شدن این فیلم‌ها شده‌اند، نشان دهد، به اپوزیسیون تبدیل میشود. از مسوولان شبکه‌های دو و سه به خدا شکایت می‌برم. اف بر کسانی که فیلم «به وقت شام» را کمدی نامیدند. غصه می‌خورم در جایی هستم که نگهداری‌اش به خاطر بچه‌هایی است که فیلم «به وقت شام» درباره آنهاست ولی هیچ‌وقت درباره آنها فیلم ساخته نمی‌شود.»
حاتمی کیا سپس نوک انتقادات خود را متوجه رضا رشیدپور، مجری اختتامیه کرد و ادامه داد: «شما در برنامه خودتان اصطلاحاتی را رواج می‌دهید که بعدا دیگران هم به کار می‌برند.»
بعد از این سخنان، رشیدپور به دفاع از خود پرداخت و گفت: «آقای حاتمی‌کیا برایم عزیز هستند و همه هیجان‌های‌شان را به جان می‌خرم و هرچه گفتند بر چشمم می‌گذارم. از اظهار لطف‌شان متشکرم ولی من چند بار ایشان را برای حضور در برنامه خودم دعوت کردم که ایشان نپذیرفتند و تشریف نیاوردند.»
مراسم اختتامه جشنواره فجر با کمترین اعتراض به داوری‌ها برگزار شد و به قولی همه راضی به خانه رفتند، اما با سخنان حاتمی کیا این آرامش اختتامه خدشه دار شد و باعث شد انتقادات گسترده‌ای نسبت به موضع کارگردان "به وقت شام" صورت گیرد.
در کنار این انتقادات عده‌ای هم به حمایت از حاتمی کیا پرداختند.
مدافعان چه گفتند؟
یکی از مهمترین مدافعان حاتمی کیا رییس سازمان صداوسیما بود. سازمانی که اساسا پیکان انتقادات و فریاد‌های این کارگردان سینما به سمت این سازمان بود.
رییس صداوسیما درباره سخنان حاتمی کیا گفت: «در این زمینه حق با ابراهیم حاتمی‌کیاست.» علی عسکری افزود: «در این زمینه در برنامه هفت اشتباه کردند و تذکر لازم در این خصوص داده شده است.».
اما بیشتر مدافعان حاتمی کیا در رسانه‌ها و فضای مجازی، اصولگرایانند.
سایت رجانیوز امروز در یادداشتی به قلم علی مهدیان درباره حاتمی کیا و انتقادات شب گذشته اش با اشاره به حضور مردم در راهپیمایی 22 بهمن نوشت: «من فریاد‌های حاتمی کیا را در شام بیست و دوم بهمن، ترجمه همین حضور میدانم. فریاد بر سر آن اندیشه پرهیاهوی #هنر که فقط جنسش صدا است. در محیطی که اندیشه‌های روشنفکری و استقلال نمایی‌های دروغین، هویت سینمای حقیقت و ایمان را، یعنی سینمای مردم را به سخره گرفته. این دو جمله همه را به سکوت فرو برد که من وابسته ام. من وابسته به نظامم.»
او افزود: «دلم غنج رفت. کاش من هم پشت یک بلندگو میرفتم و در فضای #حوزه_علمیه بر سر همه کسانی که دم از #استقلال_حوزه میزنند تا طلبه‌های جوان را بی خاصیت و منزوی کنند، تا فتنه‌های مختلف کشور به سر مردم بلا بیاورد، فریاد بزنم که #من_وابسته_ام. من آخوند حکومتیم. من آدم این نظامم و به این افتخار میکنم. به ریش همه صاحبان لحیه که با بیتفاوتی از کنار درد‌های نظام و انقلاب و مردم، عبور میکنند، میخندم. این‌ها به نام استقلال خود را در میان مردم و حقیقت ایمانی قلبهایشان منزوی میکنند.»
علی نادری فعال رسانه‌ای اصولگرا هم در توئیتی نوشت: «هر چند که حاتمی کیا طلبکار هم نبود. یک حرف سرراست داشت. آقای تلویزیون! برای مدافعان حرم و جنگ سوریه عرضه نداشتی سرالن بسازی؟ چیزی که وظیفه سازمانی بوده؟ حالا که کسی ساخته چرا تشویق نمیکنی؟ چرا ترویج نمیکنی؟ چرا تخریبش میکنی؟ چون کار دست تو نیست؛ دست بمب ساز‌های سینمای ایران است!»
حمید رسایی نماینده سابق مجلس و از فعالان سیاسی نزدیک به جبهه پایداری هم توئیت کرده است: «امروز یک نفر در جشنواره فیلم فجر با افتخار گفت که وابسته به این نظامه و از گذشته اش پشیمان نیست. یک نفر هم در میدان آزادی سخنرانی کرد و یه طوری حرف زد تا بگه من با این نظام زاویه دارم، تا حالا صد بارم برخلاف گذشته اش حرف زده!»
این بخش از سخنان رسایی اشاره به سخنرانی حسن روحانی در راهپیمایی 22 بهمن داشت.
از شب گذشته در شبکه‌های اجتماعی هشتگ "وابسته نظامم" یا "سردار سینما" در حمایت از حاتمی کیا فعال شده است و مردم و طرفداران او با توئیت و نوشته‌های خود از او دفاع میکنند.
کاربری به نام علی کیانی در توئیتی نوشت: «دم ابراهیم حاتمی کیا گرم شیر مادرت حلالت خوب زدی تو برجکشون تو صدای انقلابیونی در این سینمای سراسر لیبرال.»
کاربر دیگری به نام نوید هم معتقد است: «تفاوت حاتمی کیا با روشنفکرای غرب زده سینما اینه نمک این نظام میخوره و نمکدون نمیشکنه، ولی اونا هم نمک میخورن هم سفره پاره میکنن!»
برخی از مدافعان حاتمی کیا نیز از شب گذشته به شدت به رضا رشیدپور مجری برنامه هفت انتقاد میکنند و او را مجری وابسته خوانده اند.
منتقدان حاتمی کیا چه می‌گویند؟
اما در کنار مدافعان حاتمی کیا، منتقدان صدای بلند تری داشتند. در واقع دفاع‌ها از حاتمی کیا در واکنش به انتقاد‌ها بود.
محمد مهاجری روزنامه نگار اصولگرا در یادداشتی انتقادی در خبر آنلاین درباره سخنان حاتمی کیا نوشت: «آقای حاتمی کیا! می‌گویند تو ابراهیم سینمای ایرانی! ابراهیم را در آتش انداختند و نسوخت، ولی تو با حرف‌های دیشبت، آتش افروختی. کاش در میان همان آتشی که به زعم خودت، دشمنانت برافروخته اند رقص کنان وارد می‌شدی و لذت ابراهیم گونه بودن را حس می‌کردی.»
او افزود: «اینکه بخواهی در آتش، خودت را بسوزانی مختاری. اما باور ندارم که حق داشته باشی ارزش‌هایی را که برای ماندنش، هزاران پروانه سوخته اند، به آتش بکشانی. اینکه افتخارکنی برای نظام و آرمان‌ها و دستاوردهایش فیلم می‌سازی، غرور برانگیز و افتخارآمیز است. این هدفت "ایوالله" دارد، اما با آن طرز حرف زدن؟»
او تاکید کرد: «نه برادر ابراهیم! تو دیشب آنی نبودی که باید باشی. از این پس اگر خواستی لباس دفاع از نظام و انقلاب و نهادمقدس سپاه و فخر ایران و اسلام حاج قاسم سلیمانی را بر تن کنی و حتی از موسسه سینمایی اوج دفاع کنی، لحنت را عوض کن.»
سحام بورقانی روزنامه نگار اصلاح طلب هم در توئیتی خطاب به حاتمی کیا نوشته است: «آقای حاتمی کیا ما آموخته‌ایم هر هنرمندی که مدیومی را برای خلق اثر هنری انتخاب کرد، حرف‌هایش را در همان مدیوم بزند و اثرش زبان گویای او باشد؛ فریاد‌های عصبی شما، اما همیشه صدای بلندتری نسبت به فیلم‌هایتان دارد. فیلم خوب خودش فریاد می‌زند.».
اما بسیاری از منتقدان حاتمی کیا این سوال را مطرح کرده اند که چرا او در همه حال معترض است؟ مهراب قاسمخانی طنزپرداز و فیلم نامه نویس در این باره در اینستاگرام خود نوشت: «من هیچ وقت متوجه نشدم که آقاى حاتمى کیا چرا همیشه معترضن. اصلاً به چى معترضن؟ یعنى به عنوان یه فیلمساز دیگه چه توقعى داشتن که برآورده نشده؟ در هر دوره اى به راحتى و بدون مشکل فیلم ساختن، همیشه مورد حمایت بودن و هزینه فیلماشون تامین شده، هیچ وقت پشت هیچ ممیزى نبودن، فیلمساز مورد علاقه مسئولین هستن و البته همیشه مورد احترام خانواده سینما هم بودن، توى همه جشنواره‌ها هم جوایزى گرفتن و ازشون تقدیر شده... خلاصه که هر جورى حساب کنیم، جایگاه فیلمساز معترض به ایشون که همیشه همه شرایط براشون فراهم بوده نمیخوره.».
اما تقی دژآکام از روزنامه نگاران اصولگرا که با روزنامه کیهان همکاری می کند در توئیتی آورده است: "با حرفای حاتمی کیا موافقمبا لحن و ادبیاتش نه. یک استدلال‌هاش هم غلط بود:، چون س. سلیمانی سر فیلم من گریسته به چه حقی به فیلم من می‌گی کمدی؟ "
احسان بداغی هم معتقد است: «مشکل فقط حاتمی کیا نیست. مشکل قشری است که فکرمیکند بایدبه واسطه ارزشی بودن امتیازات ویژه داشته باشد و به جای نقد فقط تحسین شود. نتیجه اش هم یک جا میشود بورسیه‌های غیرقانونی، جای دیگرآزادی بیان ویژه و یک جاهم سیمرغ زورکی. جالب اینکه بعد ازهمه این امتیازات بازهم طلبکارند.»
مسئود کاظمی روزنامه نگار هم توئیت کرده است: «همین الان از سینه‌چاکان حاتمی کیا بپرسید اعتراض بچه لوس سینمای ایران به چه بود؟ به اینکه چرا فیلم مرا نقد کردند؟ چرا باقی فیلمسازان وابسته نیستند؟ چرا همه جوایز را به من ندادند؟ چرا سپاه من را گذاشته و به سمت امثال مهدویان خزیده؟!».
اما در کنار ناظران و منتقدان رسانه‌ای مردم نیز به سخنان حاتمی کیا واکنش‌های تندی نشان داده اند.
کاربری به نام کژال نوشته است: «آقای حاتمی کیا اگرشمابا این شرایطتت از دست صداوسیمابه خدا شکایت میبری پس جعفر پناهی و محمدرسول اف که سر صحنه فیلمبرداری دستگیر وزندانی میشوند به کجا شکایت ببرند؟ کسانی که به خاطر فیلمشان ممنوع الخروج و ممنوع الکار شدن به کجا شکایت ببرند؟ فاطمه معتمد آریا به کجا شکایت ببرد؟»
بسیاری از کاربران حاتمی کیا را با اصغر فرهادی مقایسه کرده اند و از مواضع شب گذشته او انتقاد کرده اند. برخی دیگر به او را به هم نسلان خود مقایسه کرده و او را رانتخوار نامیده اند.
کاربری به نام امید نوشته است: «عصاره‌ی سینمای چهل‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ابراهیم حاتمی کیا است. کپی‌کار، بی‌سواد، طلبکار و کسی که همیشه بودجه‌های میلیاردی داشته. بهترین نماد برای سینمای رانتی ایران و کسی که جای‌گزین تقوایی‌ها و کیارستمی‌ها و نادری‌ها شده.»
