فرارو- یک کارشناس بازار بورس گفت: «اخلال در بورس صرفا می‌تواند در حوزه دستکاری قیمت انجام شود. ماجرا این است که وقتی یک نقدینگی بسیار سنگینی از سوی یک سری گروه‌های خاص وارد چرخه بازار می‌شود روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند. البته لزوما به این معنی نیست که برخی شخصا وارد عمل شوند. این‌ها علاوه بر اینکه افرادی دارند که خریدهایشان را انجام دهند، سرمایه بسیار کلانی در اختیار دارند و با وارد کردن این حجم از نقدینگی باعث می‌شوند که قیمت‌ها خیلی غیرواقعی و غیرمنطقی افزایش پیدا کنند و اینگونه بعضی‌ها را وسوسه کنند که سهام خود را بفروشند. راهکار دیگر این گروه‌ها این است که تعداد زیادی سهام در اختیار دارند و زمانی که بخواهند روی بازار تاثیر بگذارند این سهام را بی محابا وارد بازار می‌کنند تا از طریق افزایش عرضه روی بازار تاثیر بگذارند.»
حمید میرمعینی تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص تحولات و شایعه‌های اخیر بورس طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «به طور کلی این قبیل صحبت‌ها همیشه در زمانی که بورس با روند رشد و یا روند نزولی مواجه شده، وجود داشته است، اما هیچ وقت اثبات نشده اند که این نوسانات به دلیل دخالت در بازار بوده یا به طور کلی در پی مکانیزم بازار سرمایه رخ داده است. منظورم این است که نه می‌توان این ادعا‌ها را رد کرد و نه اثبات کرد. من هم الان نمی‌توان بگویم که دست‌هایی از بیرون باعث افت شاخص بورس شده است یا خیر. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که بعد از یک دوره رشد مداومی که در بازار سرمایه این قابل پیش بینی بود که در یک دوره وارد روند اصلاح قیمت شود.»
وی ادامه داد: «من همان زمان که بازار سرمایه رشد بی سابقه‌ای را تجربه کرد و به نوعی رکورد زد، گفتگویی با فرارو انجام دادم و گفتم که احتمالا بعد از این دوره بازار سرمایه وارد روند اصلاح قیمت و استراحت می‌شود. زیرا قاعدتا ما در شرایطی هستیم که هر روز اتفاقات جدید رخ می‌دهد و اخبار جدیدی منتشر می‌شود و همه این‌ها روی بازار سرمایه تاثیرگذار است؛ بنابراین به نظر می‌رسد با توجه به مکانیزم بازار سرمایه، این بازار الان منتظر اخبار و اتفاقات جدید است تا بتواند ادامه جهت روند را تشخیص دهد و روند معاملات و حجم معاملات و شاخص بورس را مشخص کند.»
بیشتر بخوانید: در بورس چه خبر است؟
او افزود: «بنابراین با وجود همه اخبار و گمانه زنی‌هایی که در خصوص وضعیت فعلی بورس طی این روز‌ها شنیده می‌شود، روند معمول مکانیزم بازار بوده و تمام این افت و خیز‌هایی که وجود دارد به این دلیل بود که از یک سو عده‌ای فروشنده بودند که می خواستند سود را شناسایی و یا ریسکشان را کمتر کنند و از سوی دیگر تقاضا در این بازار با وجود ریسک‌های آن طی این مدت افزایش پیدا کرده است و نیز نیازمند انرژی جدید است. زیرا بعضی قیمت‌ها به بلوغ رسیده بودند و لازم بود تغییراتی در آنها رخ دهد. البته امروز هم که تا حدودی شاخص بورس سبز شده خیلی نباید روی آن حساب باز کرد که این ادامه دار خواهد بود. زیرا تا زمانی که نتیجه ریسک‌های سیاسی که این روز‌ها مطرح است، مشخص نشود، این بازار همچنان با افت و خیز‌های بسیاری مواجه خواهد شد.»
این تحلیلگر بورس اظهار کرد: «منظورم از ریسک‌های سیاسی این است که الان همه منتظر هستند تکلیف تحریم‌های امریکا، مذاکرات ایران با اروپا، ترمیم کابینه و ماجرای جدید که برای عربستان رخ داده و روی مسئله نفت تاثیرگذار است، مشخص شود؛ لذا تا زمانی که این مقوله‌ها از ابهام فعلی خارج نشوند ما همچنان شاهد این نوسانات در بازار سرمایه خواهیم بود. بازار الان نیازمند آن است که اخبار جدید و امیدوار کننده‌ای در حوزه اقتصاد، سیاست داخلی و سیاست خارجی بشنود. یعنی به عنوان مثال اگر دولت بتواند راهکاری برای کاهش تحریم‌ها پیدا کند یا آنها را به طور کلی لغو کند و یا با اروپایی‌های به توافقات مفیدی دست پیدا کند، قطعا بر روی روند بازار سرمایه تاثیر مثبت خواهد گذاشت.»
بیشتر بخوانید: بازار بورس در انتظار اخبار خوش سیاسی
وی تصریح کرد: «اما جدا از همه این مسائل یک بحث خیلی جدی که در بازار سرمایه وجود دارد که هم اهمیت سرمایه‌گذاری و هم بحث جذابیت بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، سازوکار‌های بازار سرمایه است که متاسفانه روز به روز مشکلاتشان بیشتر می‌شود و از سازوکار‌های نظارتی بر بازار سرمایه تا سازوکار‌های معاملاتی این بازار با مشکلات و نواقص بسیاری مواجه هستند. مثلا ما هیچ سازوکاری برای جلوگیری از ایجاد حباب یا اینکه چگونه از نقدینگی که به سمت بازار سرمایه می‌آید نهایت استفاده را ببریم و آن را به سمت تغییر مالی سوق دهیم، نداریم. به همین دلیل است که هیچ وقت متولیان بازار سرمایه در دوران رکود نتوانسته اند نمره قبولی دریافت کنند. حتی اگر در جایی هم شاخص‌ها رشد کرده اصلا ارتباطی به این متولیان نداشته و خارج از اختیارات آنها بوده است.»
میرمعینی تصریح کرد: «بار‌ها این مسئله به متولیان بازار بورس اوراق بهادار گوشزد شده است که بازار ممکن است روز‌های خوب و بد داشته باشد باید آنها برای همه این روز‌ها سناریو و آمادگی کامل داشته باشند. یعنی اگر روز خوب است باید برای آن برنامه داشته باشم که بتوانیم استفاده بهینه کنیم و اگر به عنوان مثال قرار است در راستای جذب نقدینگی و مدیریت آن اقدام کنیم باید ایده و برنامه مشخص داشته باشم. اما متاسفانه هیچ وقت این اتفاق رخ نداده است و هربار که بازار رشد داشته ما کاملا بدون برنامه بودیم. در خصوص روز‌های بد هم همینگونه است. مثلا الان که شاخص‌ها افت کرده اند هم متولیان هیچ برنامه‌ای ندارند و فقط منتظر این هستند که یک اتفاق بیرونی رخ دهد تا اوضاع درست شود.»
او ادامه داد: «الان یکی از مشکلات عجیبی که طی روز‌های اخیر با آن مواجه بودیم، نقص فنی نرم افزار بازار سرمایه است که هسته اصلی معاملات و تمام این بازار است. این ماجرا هم اصلا موضوع جدیدی نیست. بلکه طی ۱۰ سال اخیر بار‌ها و بار‌ها این اتفاق رخ داده است، اما باز هم نتوانستیم به طور کامل آن را رفع کنیم و گاه و بی گاه شاهد مشکلاتی در این نرم افزار هستیم. یعنی اگر یک روز حجم زیادی معامله چه خرید چه فروش وارد شود این سیستم از کار می‌افتد. اما هیچ کس توجهی به اصلاح این نرم افزار ندارد و همانطور که شاهد بودیم، طی روز‌های اخیر هم مجددا از کار افتاد و آسیب‌های بسیار سنگینی را به بازار وارد کرد.»
وی در پاسخ به این سوال که چگونه امکان اخلال در بازار بورس از بیرون بازار ایجاد کرد گفت: «این اخلال صرفا می‌تواند در حوزه دستکاری قیمت انجام شود. ماجرا این است که وقتی یک نقدینگی بسیار سنگینی از سوی یک سری گروه‌های خاص وارد چرخه بازار می‌شود روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. البته لزوما به این معنی نیست که برخی شخصا وارد عمل شوند. این‌ها علاوه بر اینکه افراد زیادی دارند که خریدهایشان را انجام دهند، سرمایه بسیار کلانی در اختیار دارند و با وارد کردن این حجم از نقدینگی باعث می‌شوند که قیمت‌ها خیلی غیرواقعی و غیرمنطقی افزایش پیدا کنند و اینگونه بعضی‌ها را وسوسه کنند که سهام خود را بفروشند.»
میرمعینی در پایان گفت: «راهکار دیگر این گروه‌ها این است که تعداد زیادی سهام در اختیار دارند و زمانی که بخواهند روی بازار تاثیر بگذارند این سهام را بی محابا وارد بازار می‌کنند تا از طریق افزایش عرضه روی بازار تاثیر بگذارند. این‌ها افرادی هستند که یا سهامداران شرکت‌های اصلی هستند یا از سرمایه بسیار کلانی برخوردارند. یعنی قاعدتا این‌ها همان بازیگران حقوقی در بازار بورس هستند که می‌توانند روی بازار تاثیر بگذارند و با توجه به امکاناتی که در اختیار دارند هرگاه که لازم بدانند، تحولاتی در بازار ایجاد می‌کنند.»
