داستان‌های کوتاه از اقتصاد و بازار برای شب یلدا ۱۴۰۰

فرارو- یلدای ۱۴۰۰ را احتمالا با ترس و لرز جشن می‌گیریم؛ ترس از سویه جدید کرونا با نام امیکرون که هنوز نمی‌دانیم چقدر کشنده است و چقدر شرارت در سر دارد. تا الان بیش از ۱۳۱ هزار هموطن جان خود را به‌خاطر این بیماری از دست داده‌اند و معلوم نیست کی می‌توانیم واقعا از شر ویروس و بیماری راحت شویم. یلدای ۱۴۰۰، غیر کرونا، چیز‌های ترسناک دیگری هم کنارمان حضور خواهند داشت. از دلار ۳۰ هزار تومانی (با گرد کردن عدد به سمت پایین) گرفته تا سکه ۱۳ میلیونی، پراید ۱۸۵ میلیونی، آجیل ۱۵۰ هزار تومانی، برنج ایرانی ۷۰ هزار تومانی و... این نوشته با زبانی ساده قرار است ما را فارغ از همه‌چیز به یلدای سال ۱۳۹۴ ببرد. به روز و روزگاری که خبر توافق برجام اعلام شده بود و منتظر بودیم مفاد توافقنامه در اواخر دی اجرا شود.

داستان کوتاه اول؛ مقایسه وضعیت بورس با طلا و ارز

به گزارش فرارو، شب یلدای سال ۱۳۹۴ دلار در بازار آزاد سه هزار و ۶۴۲ تومان قیمت داشت. باورتان نمی‌شود نه؟ حق دارید. از آن زمان تا الان قیمت دلار بیش از هشت برابر افزایش پیدا کرده و با رشد حدود ۷۳۲ درصدی روبرو است. سکه تمام بهار آزادی که امروز ۳۰ آذرماه سال ۱۴۰۰ با قیمت ۱۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان فروخته می‌شد، در شب یلدای ۱۳۹۴ با قیمت ۹۲۰ هزار تومان فروخته شده است. قیمت این یکی ظرف شش سال گذشته هزار و ۳۲۴ درصد رشد کرده. ارزش سکه نیم‌بهار آزادی با هزار و ۳۷۰ درصد رشد طی همین مدت از ۴۶۶ هزار تومان به شش میلیون و ۸۵۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

رشد قیمت سکه ربع‌بهار آزادی هزار و ۳۸۶ درصد برآورد می‌شود. سکه ربع‌بهار آزادی امروز سه‌شنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۰، معادل سه میلیون و ۸۵۰ هزار تومان قیمت داشت در حالی که دوشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۴ برای خرید آن باید ۲۵۹ هزار تومان پرداخت می‌کردید. هر گرم طلای ۱۸ عیار در آن روز ۹۴ هزار و ۲۰۰ تومان بود. امروز قیمت همین مقدار طلا به یک میلیون و ۲۹۰ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده بود که با افزایش یک میلیون و ۱۹۶ هزار و ۲۵۶ تومانی معادل ۱۲۷۰ درصد رشد داشته است. 

شاخص بورس امروز سه‌شنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۰ در ارتفاع یک میلیون و ۳۱۸ هزار و ۴۶۷ واحدی به کار خود پایان داد. در حالی که شش سال پیش در آستانه شب یلدای ۱۳۹۴ ارتفاع آن نهایتا به ۶۱ هزار و ۵۱۸ واحد می‌رسید. کسی که پول و سرمایه خودش را ظرف مدت شش سال گذشته در بورس نگهداری کرده، الان به‌طور متوسط دو هزار و ۴۳ درصد منفعت داشته است.

داستان کوتاه دوم؛ رشد ارزش مسکن

شب یلدای ۱۴۰۰ را در حالی پشت‌سر می‌گذاریم که متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران به‌عنوان شاخص بازار کل کشور، معادل ۳۲ میلیون تومان است. یعنی اگر بخواهید یک خانه ۱۰۰ متری معمولی خریداری کنید، باید دست‌کم سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بودجه داشته باشید. سال ۱۳۹۴، در شب دوشنبه ۳۰ آذر بخشی از مردم دور هم جمع شده بودند و احتمالا ظریفی آن وسط به قیمت مسکن اشاره کرده تا بقیه سرشان را به نشانه تاسف تکان دهند و بعد نچ نچ‌گویان، شکستن پسته را از سر بگیرند. متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در آن شب سه میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بوده و ظرف شش سال ۷۴۲ درصد افزایش پیدا کرده است.

متقاضیان دریافت وام مسکن در سال ۱۳۹۴ طبق قانون می‌توانستند با خرید اوراق گواهی (تسه) ۶۰ میلیون تومان وام دریافت کنند. این رقم در آن زمان هزینه مورد نیاز برای خرید ۱۵، ۱۶ متر خانه را در تهران تامین می‌کرد. سقف رقم وام مسکن قابل پرداخت به زوج‌های جوان در شب یلدای امسال به ۴۸۰ میلیون تومان رسیده است. میزان رشد آن را باید ۷۰۰ درصد درنظر گرفت و گفت زود و توان آن معادل همان ۱۵ مترمربع شش سال پیش باقی مانده است.

داستان کوتاه سوم؛ روند بازار خودرو

پورشه ۹۱۱ کررا در انتهای آذرماه سال ۱۳۹۴ با قیمت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در بازار حضور داشته است. یک دستگاه ب. ام؛ و مدل آی هشت که آن زمان برای خودش کلی سروصدا کرده بود را در بازار آزاد یک میلیون و ۵۲۰ هزار تومان می‌فروختند. یک دستگاه هیوندای i۳۰ صفر کیلومتر را آن زمان می‌توانستید با پرداخت ۱۱۷ میلیون تومان خریداری کنید. قیمت سایپا ۱۱۱ در نمایندگی به ۲۰ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان و در بازار آزاد به ۲۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌رسید (بله! در آن زمان به‌خاطر میزان تولید بالا، گاهی قیمت کارخانه از بازار آزاد جلو می‌زد). برای پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ باید در بازار آزاد به ترتیب ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و ۳۶ میلیون هزینه می‌کردید.

قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در آخرین روز آذر ۱۴۰۰ در بازار آزاد به ۲۷۰ میلیون تومان رسیده است و اگر کسی طالب خرید پژو ۲۰۶ تیپ ۵ باشد باید برای آن ۳۱۰ میلیون تومان پرداخت کند. ارزان‌ترین خودروی تولید داخل امروز بازار آزاد تیبا صندوق‌دار است که الان ۱۸۰ میلیون تومان فروخته می‌شود. در روز دوشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۴ برای خرید این خودرو به ۲۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بودجه نیاز داشتید. قیمت تیبا در شش سال گذشته ۶۵۳ درصد افزایش پیدا کرده است.

داستان کوتاه چهارم؛ قیمت گوشت و برنج

قیمت گوشت گوسفندی در حال حاضر به‌طور متوسط کیلویی ۱۴۰ هزار و ۶۰۰ تومان است و برای خرید یک کیلو گوشت گوساله باید تقریبا ۱۴۵ هزار و ۲۰۰ تومان پول خرج کرد. شش سال پیش در آذرماه سال ۱۳۹۴ متوسط قیمت یک کیلو گوشت گوسفندی ۳۴ هزار و ۶۸۴ تومان بود و می‌شد یک کیلو گوشت گوساله را تقریبا ۳۶ هزار تومان خرید. به این ترتیب قیمت گوشت گوسفندی در این مدت ۳۰۵ درصد و قیمت گوشت گوساله ۳۰۳ درصد افزایش پیدا کرده است. اگر قیمت یک کیلو گوشت را در یلدای ۱۴۰۰ حدود ۳۵ هزار تومان در نظر بگیریم، آن موقع یک کیلو گوشت قرمز، ۱۰ دلار ارزش داشت (با احتساب دلار سه هزار و ۶۰۰ تومانی)، ولی الان همان مقدار گوشت حدود پنج دلار می‌شود.

قیمت برنج در بازار آزاد با نرخ اعلام شده در گزارش‌های بانک مرکزی متفاوت است، اما اگر همان عدد رسمی را در نظر بگیریم، قیمت برنج ایرانی طی شش سال گذشته ۵۰۰ درصد رشد داشته و از کیلویی هشت هزار و ۳۳۴ تومان در یلدای ۱۳۹۴ به ۵۰ هزار تومان در یلدای ۱۴۰۰ رسیده است. مرکز آمار قیمت مرغ گرم را در آخرین گزارش خود ۳۱ هزار و ۷۴۲ تومان در نظر گرفته که نسبت به نرخ پنج هزار و ۷۹۲ تومانی سال ۱۳۹۴ حداقل ۴۴۸ درصد افزایش پیدا کرده است.

رسانه‌ها همچنین در سال ۱۳۹۴ نوشته‌اند حداقل هزینه برگزاری مراسم شب یلدا در سال ۱۳۹۴ برای یک خانواده چهار، پنج نفره ۱۰۰ هزار تومان می‌شده، اما الان در یلدای ۱۴۰۰، محاسبه‌ها از رقم ۶۰۰، ۷۰۰ هزار تومان خبر می‌دهند.

داستان کوتاه پنجم؛ حداقل حقوق کارگری

حداقل حقوق کارگران در سال ۱۳۹۴ معادل ۷۱۲ هزار و ۴۲۵ تومان بوده که این عدد با درنظر گرفتن مواردی مثل بن خواروبار، حق اولاد (به ازای یک و دو فرزند) و حق سنوات برای فردی متاهل با دو فرزند تا یک میلیون و ۳۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش پیدا می‌کرده است. شش سال بعد یعنی در ابتدای سال ۱۴۰۰، حداقل حقوق کارگری با رشد ۲۷۳ درصدی به دو میلیون و ۶۵۵ هزار و ۴۹۵ تومان رسیده است. با درنظر گرفتن سایر مزایا، کارگری که دست‌کم یکسال سابقه کار در گارگاهی را دارد امسال نباید کمتر از سه میلیون و ۷۰۷ هزار و ۹۲۵ تومان دریافتی داشتی باشد. حقوق کارگر با یکسال سابقه کار، و در نظر گرفتن یک فرزند حداقل چهار میلیون و ۱۱۱ هزار تومان و حقوق همان کارگر با دو فرزند حداقل چهار میلیون و ۲۳۶ هزار و ۵۹۱ تومان خواهد بود که البته حق بیمه از آن کسر می‌شود.