آیا هیچ چیزی می‌تواند در سم مار زنده بماند؟

فرارو- باکتری‌ها ارگانیسم‌های کوچکی هستند که می‌توانند در برخی از عجیب‌ترین و غیر مهمان نوازترین مکان‌های سیاره ما، همچون بیابان‌های خشک، دریاچه‌های اسیدی سمی، در زیر کف اقیانوس و حتی در اعماق پوسته زمین، زنده بمانند. اما اکنون دانشمندان یک زیستگاه جدید و بسیار غیرمنتظره برای این ارگانیسم‌های کوچک و مقاوم کشف کرده اند؛ زهر مار‌ها و عنکبوت ها!

به گزارش فرارو، این موضوع با آنچه ما تاکنون تصور می‌کردیم در تضاد است. چنین زهر‌هایی حاوی ترکیبات ضد میکروبی هستند، که دانشمندان تصور می‌کردند به این معنی است که آن‌ها محیط‌های استریلی هستند که هیچ میکروبی نمی‌تواند در آن رشد کند. کشف جدید، اکنون برعکس این تصور را عرضه می‌کند به این معنی که باکتری‌هایی که باعث عفونت می‌شوند، می‌توانند قبل از گاز گرفتن قربانی در زهر وجود داشته باشند.

استرجیوس موشوس، زیست شناس مولکولی از دانشگاه نورثومبریا در بریتانیا، می‌گوید: «ما متوجه شدیم که تمام مار‌ها و عنکبوت‌های سمی که آزمایش کردیم دارای DNA باکتریایی در زهر خود هستند. ابزار‌های تشخیصی معمول تا پیش از این نتوانسته بودند این باکتری‌ها را به درستی شناسایی کنند بنابراین اگر شما به این باکتری‌ها آلوده می‌شدید، پزشک آنتی بیوتیک‌های اشتباهی را برای شما تجویز می‌کرد که به طور بالقوه شرایط را بدتر می‌کند.»

وی افزود؛ اگرچه ما برای مدت طولانی فکر می‌کردیم که زهر باید استریل باشد، اما نیش‌های عفونی نشان داد که ماجرا به این سادگی نیست. تا سه چهارم قربانیان مارگزیدگی دچار عفونت در زخم‌های گزیدگی می‌شوند. این‌ها معمولاً به عفونت ثانویه ناشی از باکتری‌هایی که در دهان مار زندگی می‌کنند و در مدفوع طعمه او باقی مانده اند نسبت داده می‌شد. با این حال، مطالعات اخیر نشان داد که دهان مار‌های غیر سمی، با توجه به ترکیبات ضد میکروبی موجود در سم، استریل‌تر از دهان مار‌های سمی است و باکتری‌های موجود در سم این نوع مار‌ها احتمالاً منشا بومی یعنی در خود سم دارد و از میکروبیوت‌های طعمه نیامده است.

موشوس و همکارانش می‌خواستند بدانند که آیا سم و غدد سمی می‌توانند منبع باکتری‌های بیشتری باشند، و اگر چنین است، چگونه میکروب‌ها برای زندگی در محیطی که برای آن‌ها باید بسیار خصمانه باشد، سازگار شدند. آن‌ها از سم و دستگاه سم زایی پنج گونه مار و دو گونه عنکبوت نمونه برداری کردند و شروع به جداسازی و بررسی میکروب‌ها از زهر کردند. موشوس گفت: «زمانی که ما DNA آن‌ها را توالی یابی کردیم، به وضوح باکتری‌ها را شناسایی کردیم و متوجه شدیم که آن‌ها برای مقاومت در برابر سم جهش یافته اند. این فوق العاده است، زیرا زهر مانند کوکتل آنتی بیوتیک‌ها است و آنقدر غلیظ است که به نظر می‌رسد این باکتری‌ها هرگز نمی‌توانند در برابر آن مقاومت کنند.»

استیو تریم، نویسنده زیست‌شناس مولکولی این مقاله نیز می‌گوید: «با بررسی مکانیسم‌های مقاومتی که به زنده ماندن این باکتری‌ها کمک می‌کند، می‌توانیم راه‌های کاملاً جدیدی برای حمله به مقاومت چند دارویی پیدا کنیم.» نتایج این تحقیق در Microbiology Spectrum منتشر شده است.

منبع: sciencealert

ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو