bato-adv
bato-adv
نام‌آورانی که آوازه‌ای فراتر از کار هنری خود داشتند

یک رودخانه برایم گریه کن

یک رودخانه برایم گریه کن

آرمسترانگ هیچ‌گاه شخصیت سیاسی نبود و بیشتر تصویر هنرمندی با یک نیروی کاریزماتیک از خود به جای گذاشت. او از مشهورترین موسیقیدان‌های جاز، از برترین نوازندگان ترومپت و به عقیده بسیاری از منتقدان، بزرگ‌ترین شخصیت موسیقی غرب در قرن بیستم به شمار می‌رود. نوازندگی او به خاطر نوسان‌های ریتمیک پیچیده‌اش شهرت یافت و همچنین زمینه‌ای قوی برای خلق تک‌نوازی در موسیقی جاز فراهم آورد.

تاریخ انتشار: ۰۸:۵۰ - ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۲

جان برکس «دیزی» گیلسپی (۱۹۹۳-۱۹۱۷) نوازنده ترومپت و از پایه‌گذاران سبک پرشتابی از موسیقی جاز به نام سبک بی‌باپ بود. یکی از سبک‌های مهم جاز که در دهه ۱۹۴۰ در محله فقیرنشین هارلم نیویورک شکل گرفت. گیلسپی نوازنده‌ای چیره‌دست و در بداهه نوازی ممتاز بود، او همراه با چارلی پارکر و ثلونیوس مانک به سرعت در صدر مشهورترین هنرمندان موسیقی جاز قرار گرفت. طبع شوخ گیلسپی و نامزدی او برای انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا تا امروز در خاطره‌ها به‌جا مانده است.

لویی آرمسترانگ

لویی «ساچمو» آرمسترانگ (۱۹۷۱-۱۹۰۱) یکی از مشهورترین اسطوره‌های جاز در سراسر دنیاست. ترانه‌هایی، چون What a Wonderful World و Hello Dolly نام او را به عنوان نوازنده ترومپت و خواننده فراموش نشدنی ساخته‌اند. اعتبار و جذابیت آرمسترانگ برای طرفدارانش هم به دلیل کار هنری‌اش در عرصه جاز بود و هم به خاطر فعالیتش در زمینه‌های حقوق مدنی و رفع تبعیض نژادی. در وب‌سایت خانه ترومپت ایران نیز درباره آرمسترانگ نوشته است: «هنر بالنده آرمسترانگ نه تنها خود او بلکه همه هم‌نژادهایش را نیز به پیشرفت در جامعه‌ای مملو از تبعیض نژادی دلگرم کرد.

با این حال آرمسترانگ هیچ‌گاه شخصیت سیاسی نبود و بیشتر تصویر هنرمندی با یک نیروی کاریزماتیک از خود به جای گذاشت. او از مشهورترین موسیقیدان‌های جاز، از برترین نوازندگان ترومپت و به عقیده بسیاری از منتقدان، بزرگ‌ترین شخصیت موسیقی غرب در قرن بیستم به شمار می‌رود. نوازندگی او به خاطر نوسان‌های ریتمیک پیچیده‌اش شهرت یافت و همچنین زمینه‌ای قوی برای خلق تک‌نوازی در موسیقی جاز فراهم آورد. از سوی دیگر آرمسترانگ موسیقی جاز را از یک موسیقی حاشیه‌ای به یک موسیقی تخصصی و جدی مبدل کرد.»

الا فیتز جرالد

الا فیتزجرالد، معروف به «بانوی اول جاز» (۱۹۹۶-۱۹۱۷) نه تنها با ترانه‌ها و صداخوانی‌هایش الگو‌های جدیدی برای خواندن در سبک جاز ارایه کرد، بلکه از طریق همکاری‌های گسترده‌اش با تمامی شخصیت‌های سرشناس جاز در سراسر دنیا به شهرتی کم‌مانند رسید. او در عمر خود سیزده بار جایزه گرمی را دریافت کرد. بسیاری از بزرگان جاز مثل لویی آرمسترانگ و دوک الینگتون و کاونت بیسی و نت کینگ کول و فرانک سیناترا و دیزی گیلیسپی و بنی گودمن با او برنامه اجرا کرده‌اند. «یک رودخانه برایم گریه کن» و «فصل تابستان» از جمله تک‌آهنگ‌هایی هستند که با اجرای او از آن‌ها شهرت و محبوبیت یافته است.

دیزی گیلسپی

جان برکس «دیزی» گیلسپی (۱۹۹۳-۱۹۱۷) نوازنده ترومپت و از پایه‌گذاران سبک پرشتابی از موسیقی جاز به نام سبک بی‌باپ بود. یکی از سبک‌های مهم جاز که در دهه ۱۹۴۰ در محله فقیرنشین هارلم نیویورک شکل گرفت. گیلسپی نوازنده‌ای چیره‌دست و در بداهه نوازی ممتاز بود، او همراه با چارلی پارکر و ثلونیوس مانک به سرعت در صدر مشهورترین هنرمندان موسیقی جاز قرار گرفت. طبع شوخ گیلسپی و نامزدی او برای انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا تا امروز در خاطره‌ها به‌جا مانده است.

مایلز دیویس

مایلز دیویس (۱۹۹۱-۱۹۲۶) نماینده سبکی از جاز است که در آن شتاب و هیجان کمتر دیده می‌شود. گفته می‌شود که پیشرفت‌هایی که در عرصه موسیقی جاز بعد از جنگ جهانی دوم، روی داد بیشترش به این آهنگساز و نوازنده ترومپت امریکایی برمی‌گشت. نوازندگی‌های او در مقایسه با دیگر چهره‌های هم‌عصرش، آرام‌تر و ملودیک‌تر است. او در سنین جوانی برای یافتن دیزی گیلسپی و چارلی پارکر به نیویورک رفت. عضو گروه چهار نفره پارکر شد و با او به سفر پرداخت تا همراه با او در سبک بی‌پاپ بنوازد.

دوک الینگتون

ادوارد دوک الینگتون (۱۹۷۴-۱۸۹۹) یکی از آهنگسازان و پیانونوازان مشهور امریکا به شمار می‌آید. الینگتون در طول زندگی خود جوایز بی‌شماری را نیز به دست آورد، ازجمله موفق شد چندین بار جایزه گرمی و همچنین چند دکترای افتخاری را از آن خود کند. او در سبک‌های متفاوت موسیقی آثار مهمی خلق کرد و با استعداد‌های جوان دوران خود نیز همکاری داشت و همین کارش او را الگویی برای آهنگسازان و نوازندگان جوان در دهه‌های گذشته کرد.

دوک الینگتون و گروه موسیقی‌اش کنسرتی در کابل نیز اجرا کردند که بعد‌ها از آن به عنوان خاطره‌انگیزترین کار زندگی‌اش یاد کرد. با وجود اینکه الینگتون در اوج محبوبیت و شهرتش این کنسرت را در کابل اجرا کرد تقریبا همه آثار آن از بین رفته است. بی‌بی‌سی در گزارشی در این باره نوشته که «برای فیض محمد خیرزاده که سازمان‌دهنده این کنسرت بود و صد‌ها افغان دیگر که به تماشای کنسرت الینگتون آمدند این اتفاق یکی از خاطرات مهم زندگی‌شان در اوایل دهه شصت میلادی بود. خیرزاده می‌گوید برایش بودن الینگتون در کابل خیلی هیجان‌انگیز بود. او در آن زمان رییس مرکز فرهنگی افغانستان بود. بلیت‌های کنسرت مجانی بودند و حدود پنج هزار نفر به استادیوم آمدند تا آوای موسیقی جاز که برای‌شان بیگانه و تازه بود را بشنوند. الینگتون با کاروان (Caravan) شروع کرد و بعد با (Don’t Get Around Much Anymore) دنبال شد. خیرزاده به خاطر می‌آورد که در میانه هر اجرا الینگتون به کناره‌های سن می‌آمد و با مردم حرف می‌زد.» الینگتون و گروهش در آن تور به مصر، عراق، اردن، ایران و لبنان رفتند و در تاریخ ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ به ترکیه رسیدند.

بیلی هالیدی

بیلی هالیدی (۱۹۵۹-۱۹۱۵) خواننده امریکایی در سبک جاز و سوینگ بود. او در کنار الا فیتزجرالد یکی از موفق‌ترین خوانندگان در تاریخ موسیقی جاز به شمار می‌آید. هالیدی نیز برنده چهار جایزه گرمی است که همگی پس از مرگ و برای «بهترین آلبوم تاریخی» به او تعلق گرفتند. تاکنون چندین فیلم سینمایی درباره زندگی هالیدی ساخته و منتشر شده ازجمله می‌توان به ایالات‌متحده در برابر بیلی هالیدی (۲۰۲۱) اشاره کرد.

چارلی پارکر

چارلی «برد» پارکر (۱۹۵۵-۱۹۲۰) یکی از پیشگامان سبک جاز بی‌پاپ به شمار می‌آید. او همراه با گروه جاز خود به سرعت به شهرت جهانی دست یافت و در زمان حیاتش به اسطوره تبدیل شد. او نوازنده ساکسوفون آلتو و نابغه بی‌همتای بداهه نوازی جاز بود. آلبوم او Kind of Blue به عنوان شاهکار در تاریخ موسیقی جاز ثبت شده است.

بنی گودمن

بنی گودمن (۱۹۸۶-۱۹۰۹) نوازنده کلارینت و رهبر ارکستر جاز بود. او را با نام‌هایی مانند «استاد» و «پادشاه سوئینگ» و «پدرسالار کلارینت» یاد می‌کردند که همه این‌ها نشان مهارت و استادی او در نواختن کلارینت و تنظیم و اجرای نوع سوینگ موسیقی جاز بود. کنسرت سال ۱۹۳۸ او در تالار کارنگی نیویورک توسط منتقد بروس ادر (Bruce Eder) چنین توصیف شد: «یکی از با اهمیت‌ترین و محبوب‌ترین کنسرت‌های جاز در تاریخ این موسیقی.» گروه گودمن حرفه خود را با عنوان موسیقی سبک جاز آغاز نمودند، او همچنین گروه‌های زیادی را سرپرستی نمود. وی تا پایان عمرش به اجرای موسیقی ادامه داد و علاقه‌اش به موسیقی کلاسیک را نیز وسعت بخشید. همچنین به نقل از گفت‌وگوی هارمونیک «او تحت تاثیر کلارینت‌نوازان جاز در شیکاگو بود

به ویژه، جانی دادس، لئون روپلو و جیمی نون. گودمن سریع می‌آموخت و در سنین کم نوازنده متبحری بود، همچنین بسیار زود در گروه‌های حرفه‌ای و مختلف توانست بنوازد. زمانی که گودمن ۱۶ ساله بود به گروه‌های برتر شیکاگو پیوست همچون، ارکستر بن پولاک که به همراه آن گروه اولین ضبط‌هایش را در سال ۱۹۲۶ عرضه کرد.»

درحالی که جاز در ابتدا به عنوان موسیقی «سیاهان» و عشرت‌کده‌ها مشهور بود، موسیقی سوئینگ جای خود را به سرعت در میان گروه‌های اجتماعی گوناگون باز کرد. گودمن برای نخستین‌بار دست به ایجاد یک گروه ارکستر زد که رنگ پوست و تبار نوازندگان در آن بی‌اهمیت بود. گودمن امروزه به عنوان آغازگر موسیقی سوئینگ شناخته می‌شود.

٭تیتر نام قطعه‌ای از الا فیتز جرالد است

برچسب ها: موسیقی جاز
bato-adv
bato-adv
bato-adv