ماه بیشتر از آنچه تصور می‌شد به زمین شبیه است

یک نمونه گرانیت که در ماه کشف شده است، نشان می‌دهد شباهت ماه به زمین، بیشتر از تصور ما است.

به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس، پژوهشگران با استفاده از تجهیزات مایکروویو برای بررسی اعماق زیر سطح سمت دور ماه، یک نقطه داغ را شناسایی کرده‌اند که به گفته آن‌ها یک توده گرانیتی زیرسطحی بزرگ است و نشان می‌دهد ماه بیشتر از آنچه فکر می‌کردیم به زمین شباهت دارد.

سنگ‌های گرانیتی به دلیل وجود آب فراوان و صفحات تکتونیکی سیاره ما که به ذوب شدن و بازیافت مواد در پوسته سیاره کمک می‌کنند، در زمین رایج هستند. تصور رایج این است که آن‌ها تقریبا در سایر نقاط منظومه شمسی وجود ندارند، اما یک پژوهش جدید اکنون به یک کشف غیرمنتظره دست یافته است. این کشف، یک توده گرانیتی بزرگ در سمت دور ماه است.

فضاپیما‌های قمری بدون سرنشین چین موسوم به «چانگ‌ای ۱» (Chang'e ۱) و «چانگ‌ای ۲» (Chang'e ۲)، این کشف را با استفاده از تجهیزات مایکروویو به دست آوردند. پژوهشگران، داده‌های جمع‌آوری‌شده از این دو فضاپیما را با داده‌های «مدارگرد شناسایی ماه» (LRO) ناسا و اطلاعات قدیمی‌تر جمع‌آوری‌شده از ماموریت «کاوشگر ماه» (Lunar Prospector)، ماموریت «آزمایشگاه داخلی و بازیابی جاذبه» (GRAIL)، کاوشگر «چاندرایان-۱» (Chandrayaan-۱) و ماموریت‌های «آپولو» (Apollo) تکمیل کردند.

«متیو سیگلر» (Matthew Siegler)، دانشمند «موسسه علوم سیاره‌ای» (PSI) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: با استفاده از تجهیزاتی که طول موج‌های مایکروویو ارسال‌شده از ماه به مدارگرد‌های چینی چانگ‌ای ۱ و چانگ‌ای ۲ را بررسی می‌کند، توانستیم دمای زیر سطح را ترسیم کنیم.

رادیومتری مایکروویو به دلیل طول موج‌های طولانی‌تر، به دانشمندان امکان می‌دهد تا زیر سطح را در اعماق بیشتر مورد بررسی قرار دهند و دمای فیزیکی زیر سطح را در حدود ۰.۳ تا ۵.۶ متر اندازه‌گیری کنند. آنچه که پژوهشگران بین دهانه‌های برخوردی باستانی «کامپتون» (Compton) و «بلکوویچ» (Belkovich) در سمت دور مرموز ماه یافتند، یک نقطه داغ بود که توپوگرافی نمی‌توانست آن را توضیح دهد. تنها توضیح قابل قبولی که آن‌ها می‌توانستند ارائه کنند، این بود که این یک منبع گرمای زمین‌گرمایی زیرسطحی تقویت‌شده است.

سیگلر گفت: ما گرمای اضافی را کشف کرده‌ایم که از زمین بیرون می‌آید. این گرما در مکانی روی ماه کشف شد که گمان می‌رود آتشفشانی مرده است و آخرین بار بیش از ۳.۵ میلیارد سال پیش فوران کرده است. عرض آن حدود ۵۰ کیلومتر است و تنها راه حلی که می‌توانیم برای تولید این مقدار گرما تصور کنیم، یک سنگ بزرگ گرانیتی است که هنگام سرد شدن یک جسم ماگمایی زیر یک آتشفشان تشکیل می‌شود. گرانیت دارای غلظت بالایی از عناصر رادیواکتیو مانند اورانیوم و توریم در مقایسه با سایر سنگ‌های پوسته ماه است و گرمایشی را ایجاد می‌کند که در سطح ماه احساس می‌کنیم.

پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که آتشفشان بزرگ زمانی توسط یک اتاقک ماگمایی گرانیتی بسیار بزرگتر تغذیه می‌شده که زیر آن قرار داشته است. ماموریت‌های آپولو، نمونه‌های کوچکی از مواد گرانیتی را از ماه به ارمغان آوردند، اما چیزی را در این مقیاس ارائه ندادند. به گفته پژوهشگران، بزرگی این نمونه نشان می‌دهد که ماه بیشتر از آنچه پیشتر تصور می‌شد، به سیاره ما شباهت دارد.

سیگلر افزود: این بیش از آن چیزی است که ما تصور می‌کردیم می‌تواند در ماه تولید شود، زیرا ماه فاقد آب و تکتونیک صفحه‌ای زمین است که به شکل‌گیری گرانیت‌ها در زمین کمک می‌کنند. این نتیجه نشان می‌دهد که سنجش از دور می‌تواند ویژگی‌های پنهان را پیدا کند و در اکتشاف سایر اجرام سیاره‌ای منظومه شمسی سودمند باشد.

این پژوهش، در مجله «Nature» به چاپ رسید.