پانصد روز پیش در ساعت اولیه ۵ اسفند ماه ۱۴۰۱، نیرو‌های روسیه تهاجم تمام عیار خود به اوکراین را آغاز کردند؛ تهاجمی که کرملین از آن به عنوان عملیات ویژه نظامی یاد کرده و امیدوار بود به راحتی و ظرف چند روز تمامی خاک اوکراین را به تسخیر خود درآورد. اما حالا با گذشت بیش از ۱۶ ماه از حمله روسیه به اوکراین، نه تنها جنگ همچنان ادامه دارد، بلکه با توجه به تحولاتی که در این ۵۰۰ روز صورت گرفته، پایان مشخصی نیز برای آن وجود ندارد.
در این رابطه و پس از گذشت بیش از شانزده از شروع جنگ، آژانس پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده که در حدود ۶.۳ میلیون اوکراینی در این مدت آواره و پناهنده شده‌اند. همچنین دفتر حقوق بشر سازمان ملل نیز تخمین زده در این مدت بیش ۹ هزار غیر نظامی کشته و نزدیک به ۱۵۷۰۰ نفر نیز زخمی شده‌اند.
به گزارش اعتماد، طبق گزارشی که خبرگزاری الجزیره در این خصوص منتشر کرده، تحولات جنگ به گونه‌ای رقم خورده که هنوز نمی‌توان آمار دقیقی از نظامیان و غیرنظامیان کشته شده در این جنگ اعلام کرد. این در حالی است که کارشناسان از خسارت ۱۴۳ میلیارد دلاری اوکراین به زیرساخت‌های عمومی اوکراین در خلال این جنگ صحبت می‌کنند. در این راستا، حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین در اختیار نیرو‌های روسیه قرار داشته و نبرد‌ها در جبهه‌های مختلف در این کشور همچنان با شدت ادامه دارد.
برآوردها نشان می‌دهد جنگ اوکراین برای روسیه نیز خسارت بار بوده است. طبق برخی از برآوردها، روسیه روزانه به صورت میانگین در حدود ۱ میلیارد دلار هزینه جنگ کرده و میزان تلفات نظامیان این کشور در خاک اوکراین نیز بسیار برجسته است. به عنوان مثال وزارت دفاع اوکراین میزان تلفات نظامیان روسیه در خاک این کشور را ۲۳۱ هزار و ۷۰۰ نفر اعلام کرده است. از سوی دیگر در حالی امریکا و انگلستان نیز تعداد کشته‌شدگان روسی را بیش از ۲۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند که گفته می‌شود تنها در جنگ باخموت نیرو‌های گروه واگنر حدود ۲۵ هزار نفر تلفات داده‌اند. این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم در زمان حمله شوروی به افغانستان که از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۸ طول کشید، کل تلفات روس‌ها در این جنگ ده ساله در حدود ۱۵ هزار نفر تخمین زده می‌شود. علاوه بر این حجم تحریم‌های بین‌المللی آنچنان وسیع بوده که تقریبا تمامی اقتصاد این کشور را در بر گرفته است.
در حالی که از تابستان گذشته میزان حملات هوایی روسیه به شهر‌ها و زیرساخت‌های اوکراین افزایشی چشمگیر پیدا کرده، بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود آورده است که اوکراینی‌ها برای بازسازی حداقلی ویرانی‌ها تا ۱۰ سال آینده نیاز به ۴۱۱ میلیارد دلار سرمایه دارند که این رقم بیش از دو برابر میزان تولید ناخالص داخلی این کشور است. از سوی دیگر برخی از ناظران میزان خسارت وارد شده به کسب و کار‌های اوکراینی را نیز حدود ۱۱.۳ میلیارد دلار برآورد کرده که از این مقدار ۸.۳ میلیارد دلار آن مرتبط با بخش کشاورزی این کشور است. همچنین هزینه‌های تحمیل شده به ساختمان‌ها و مکان‌های عمومی در اوکراین هم از سوی دانشکده اقتصاد کی‌یف ۱۴۳.۸ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
پس از گذشت ۱۶ ماه از جنگ، برآورد‌های اولیه حاکی از آن است که ۲۰ درصد خاک اوکراین در اختیار نیرو‌های روسیه قرار داشته و مسکو در پاییز سال گذشته نیز ۴ استان شرقی اوکراین را ضمیمه خاک خود کرده است. با این حال با توجه به اقداماتی که نیرو‌های اوکراینی در این مدت انجام داده‌اند، برخی از ناظران معتقدند که هم‌اکنون حدود ۱۷ درصد از خاک اوکراین در تسخیر نیرو‌های روسی قرار دارد.
این در حالی است که روس‌ها در همان روز‌های اول جنگ به سرعت قصد داشتند ضمن پیشروی به سمت کی‌یف، خارکوف را نیز به عنوان دومین شهر بزرگ اوکراین به تصرف خود در آوردند که تاکنون برای انجام چنین کاری ناکام مانده و تنها به دنبال حفظ دستاورد‌های خود در ساحل جنوبی رودخانه دنیپرو، شبه جزیره کریمه و مناطق شرقی اوکراین هستند. علاوه بر این با شروع ضدحملات اوکراین به منظور باز پس‌گیری مناطق تصرف شده، معادلات جنگ به صورت پیچیده‌تری رقم خورده و به نظر می‌رسد که هفته‌های آتی شاهد تشدید درگیری‌ها به خصوص در مناطق شرقی اوکراین باشیم.
همچنین گفتنی است پانصدمین روز جنگ در برگیرنده دو اقدام نمادین از سوی مقامات اوکراین و روسیه نیز بود؛ به‌طوری‌که ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین روز گذشته همزمان با گذشت پانصد روز از آغاز تهاجم نظامی روسیه به کشورش از جزیره مار در دریای سیاه بازدید کرد.
به گزارش یورونیوز، اوکراین در ابتدای جنگ در این جزیره که در دریای سیاه واقع شده است بر نظامیان روسیه غلبه کرد. جزیره مار در پی آغاز تهاجم نظامیان روسیه به اوکراین به تصرف نیرو‌های روس در آمد، اما آن‌ها در ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ مجبور به تخلیه این جزیره شدند.
در همین رابطه، رییس‌جمهوری اوکراین در پیامی ویدیویی همزمان با سفرش به جزیره مار اظهار داشت: «امروز در جزیره مار هستیم که هرگز به تسخیر اشغالگر در نخواهد آمد. همانطور که بقیه خاک اوکراین به تسخیر در نخواهد آمد زیرا ما کشوری شجاع هستیم.»
از سوی دیگر سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه نیز روز شنبه همزمان با پانصدمین روز درگیری‌ها ضمن دیدار با گروهی از نظامیان این کشور بر تمرین نظامی واحد‌های تازه آموزش‌یافته ارتش نظارت کرد. تصاویری که وزارت دفاع روسیه از سرگئی شویگو منتشر کرده است اولین حضور وی در میان نظامیان کشورش از زمان شورش شبه‌نظامیان واگنر محسوب می‌شود. شورشی که یکی از اتفاقات بسیار مهم در فرآیند جنگ اوکراین محسوب می‌شود، اما وزیر دفاع روسیه مدعیست که این مساله تاثیر بر عملیات ویژه نظامی کشورش در اوکراین نداشته است!
