بر اساس آخرین به‌روز رسانی Passport Index از رده بندی قوی‌ترین پاسپورت جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی، پاسپورت امارات متحده عربی، همانند سال ۲۰۲۳ میلادی، بهترین پاسپورت جهان و اولین پاسپورت معتبر دنیا است و دارندگان گذرنامه اماراتی می‌توانند بدون ویزا به ۱۳۲ کشور جهان سفر کنند.
هر ساله منابع مختلفی در سراسر جهان گزارش‌هایی از معتبرترین پاسپورت‌های جهان منتشر می‌کنند که به رتبه‌بندی قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان می‌پردازد. اما بهترین پاسپورت جهان و بی ارزش‌ترین پاسپورت دنیا متعلق به کدام کشور است؟ جایگاه پاسپورت ایران در لیست معتبرترین پاسپورت‌های دنیا کجاست؟
به گزارش قطب‌نما، بر اساس آخرین به‌روز رسانی Passport Index از رده بندی قوی‌ترین پاسپورت جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی، پاسپورت امارات متحده عربی، همانند سال ۲۰۲۳ میلادی، بهترین پاسپورت جهان و اولین پاسپورت معتبر دنیا است و دارندگان گذرنامه اماراتی می‌توانند بدون ویزا به ۱۳۲ کشور جهان سفر کنند.
این در حالی است که طبق آخرین گزارش شرکت «هنلی و شرکا» در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳ میلادی، پاسپورت سنگاپور با دسترسی به ۱۹۳ کشور، در رتبه اول معتبرترین پاسپورت جهان در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ میلادی قرار گرفته و بهترین پاسپورت جهان است.
همانطور که گفته‌شده براساس آخرین به‌روزرسانی‌ها درباره معتبرترین پاسپورت‌های جهان و قدرتمندترین پاسپورت‌های دنیا، امارات متحده عربی و سنگاپور در جایگاه نخست قرار گرفته‌اند.
منابع مختلفی از جمله شرکت «هنلی و شرکا» و وب‌سایت Passport Index هر ساله گزارش‌هایی از معتبرترین گذرنامه‌های جهان، بر اساس منابع مختلف منتشر می‌کنند که به رتبه‌بندی قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان می‌پردازد. این دو موسسه، جزو معتبرترین منابع رتبه‌بندی قوی‌ترین پاسپورت جهان هستند؛ اما نتایج گزارش این دو موسسه تفاوت‌هایی نیز دارد.
در هر دو گزارش، قدرت پاسپورت‌ها بر اساس تعداد مقاصدی که دارندگان پاسپورت می‌توانند بدون نیاز به ویزا به آن مقاصد دسترسی داشته باشند، سنجیده می‌شود. اما دقیقا چه تفاوتی بین این دو گزارش وجود دارد؟
در گزارش شاخص هنلی، تنها تعداد مقاصدی که می‌توان بدون نیاز به ویزا یا با ویزای بدو ورود و یا مجوز سفر الکترونیکی به آنها سفر کرد در رتبه‌بندی معتبرترین پاسپورت جهان لحاظ می‌شود؛ اما در گزارش Passport Index، ویزای الکترونیکی نیز در رتبه‌بندی پاسپورت‌ها تاثیرگذار است.
حال بر اساس هر دو گزارش، پاسپورت ایران در میان معتبرترین پاسپورت‌های جهان، در رتبه‌های آخر ایستاده و قدرت چندانی ندارد.
بر اساس آخرین به‌روز رسانی Passport Index از رتبه بندی پاسپورت‌های جهان ۲۰۲۴، از مجموع ۱۹۹ کشور، پاسپورت امارات متحده عربی با پشت سر گذاشتن کشور‌های اروپایی و آسیایی، در رتبه اول معتبرترین پاسپورت‌های جهان قرار گرفته است.
Passport Index هر ساله پاسپورت کشور‌ها را بر اساس تعداد کشور‌هایی که می‌توان بدون ویزا یا با ویزای بدو ورود یا ویزای الکترونیکی (که ظرف حداکثر ۳ روز صادر می‌شود) به آنها دسترسی داشت، دسته‌بندی می‌کند.
حال بر اساس آخرین گزارش Passport Index از قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی، دارندگان پاسپورت امارات متحده عربی می‌توانند بدون ویزا یا با ویزای بدو ورود و ویزای الکترونیک به ۱۸۰ کشور جهان سفر کنند.
ضعیف‌ترین و قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۴ براساس شاخص PassportIndex در جدول زیر آمده است:
رتبه نام کشور یا کشور‌ها تعداد کشور‌های بدون ویزا، ویزای بدو ورود یا ویزای الکترونیکی
۱ امارات متحده عربی ۱۸۰
۲ آلمان، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، هلند ۱۷۸
۳ سوئد، فنلاند، لوکزامبورگ، اتریش، سوئیس ۱۷۷
۴ دانمارک، بلژیک، پرتغال، لهستان و ایرلند ۱۷۶
۵ کره‌جنوبی، یونان، نروژ، جمهوری چک، بریتانیا و مجارستان ۱۷۵
۶ سنگاپور، ژاپن، اسلواکی، آمریکا و نیوزلند ۱۷۴
۷ مالت، استونی، لیتوانی، اسلوونی، کانادا و استرالیا ۱۷۳
۸ لتونی، ایسلند، کرواسی و لیختن اشتاین ۱۷۲
۹ قبرس، رومانی و بلغارستان ۱۷۱
۱۰ مالزی و موناکو ۱۶۹
۸۵ سریلانکا و ایران ۵۶
۸۶ نیجریه و نپال ۵۵
۸۷ کنگو، اتیوپی و سودان جنوبی ۵۴
۸۸ اریتره، سودان و کره شمالی ۵۳
۸۹ فلسطین و لیبی ۵۲
۹۰ بنگلادش ۵۰
۹۱ یمن ۴۸
۹۲ پاکستان ۴۷
۹۳ سومالی ۴۶
۹۴ عراق ۴۳
۹۵ افغانستان ۴۱
۹۶ سوریه ۴۰
شرکت «هنلی و شرکا» نیز که در زمینه مشاوره مهاجرت سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند، هر ساله در مقاطع مختلف سال، فهرستی از رده بندی معتبرترین پاسپورت‌های جهان را اعلام می‌کند. این شرکت در آخرین گزارش «شاخص پاسپورت ها» در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳ میلادی، ۱۹۹ پاسپورت را طبق تعداد مقاصد قابل دسترس بدون ویزا، رتبه‌بندی کرده است. این گزارش، بر اساس داده‌های انحصاری انجمن بین‌المللی یاتا تهیه شده و امکان سفر بدون ویزا، دریافت ویزای بدو ورود و یا مجوز سفر الکترونیکی (ETA)، در رتبه‌بندی کشور‌ها تاثیرگذار است.
در گزارش معتبرترین پاسپورت‌های ۲۰۲۳ میلادی هنلی، در مجموع ۱۰۵ رتبه‌بندی وجود دارد که پاسپورت سنگاپور با دسترسی به ۱۹۳ کشور، در رتبه اول معتبرترین پاسپورت جهان در گزارش نوامبر ۲۰۲۳ میلادی قرار دارد. ژاپن با دسترسی به ۱۹۲ کشور در رتبه دوم و کشور‌های فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کره جنوبی، اسپانیا و سوئد با دسترسی به ۱۹۱ کشور به‌طور مشترک در رتبه سوم قوی‌ترین پاسپورت جهان جای گرفته‌اند.
طبق گزارش هنلی و شرکا، در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ میلادی در مقایسه با سه ماهه سوم ۲۰۲۳ میلادی، بار دیگر شاهد تقویت قدرت پاسپورت‌های آسیایی در میان معتبرترین پاسپورت‌های جهان هستیم. اگرچه پاسپورت ژاپن برای ۵ سال متوالی بهترین پاسپورت جهان در گزارش هنلی و شرکا بود و در رتبه اول معتبرترین پاسپورت‌های جهان قرار داشت، اما حالا این پاسپورت سنگاپور است که در رتبه اول بهترین پاسپورت جهان ایستاده است؛ اما پاسپورت ژاپن از رتبه سوم در سه ماهه سوم ۲۰۲۳ میلادی به رتبه دوم در گزارش سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ میلادی صعود کرده است. با این وجود هنوز هم پاسپورت‌های اروپایی پرچمدار قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی هستند.
همچنین طبق گزارش هنلی و شرکا در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳ میلادی، با وجود جابه‌جایی رتبه‌های نخست قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان، رتبه‌بندی ضعیف‌ترین پاسپورت‌ها تغییر چندانی نداشته و همانند گزارش ۳ ماهه سوم ۲۰۲۳ میلادی، پاسپورت کشور‌های عراق، سوریه و افغانستان در گزارش سه ماهه چهارم ۲۰۲۳ میلادی هم در انتهای این فهرست قرار گرفته‌اند.
طبق جدیدترین رتبه بندی Passport Index در ژانویه ۲۰۲۴ میلادی، ایران یک پله پایین‌تر از میانمار به‌همراه سریلانکا در جایگاه ۸۵ قرار گرفته است که نسبت به سال ۲۰۲۳ میلادی ۵ پله بهبود یافته است؛ پاسپورت ایران در گزارش سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ میلادی Passport Index در جایگاه ۹۰ قرار داشت.
بر این اساس، دارندگان پاسپورت ایرانی می‌توانند بدون ویزا، با ویزای بدو ورود یا ویزای الکترونیکی به ۵۶ کشور جهان سفر کنند که این تعداد در گزارش سال ۲۰۲۳ میلادی ۵۳ کشور بود. طبق این گزارش، دارندگان پاسپورت ایرانی تنها می‌توانند بدون ویزا به ۱۱ کشور و با ویزای فرودگاهی یا ویزای الکترونیکی به ۴۵ کشور جهان سفر کنند؛ این یعنی، آنها باید برای سفر به ۱۴۲ کشور دنیا ویزا بگیرند.
در گزارش سال ۲۰۲۳ میلادی ایرانیان می‌توانستند بدون ویزا به ۱۱ کشور و با ویزای فرودگاهی یا ویزای الکترونیکی به ۴۲ کشور جهان سفر کنند که این تعداد در اولین گزارش سال ۲۰۲۴ میلادی Passport Index به ۴۵ کشور افزایش یافته است.
رتبه‌بندی شرکت هنلی و شرکا نیز نشان می‌دهد که پاسپورت ایران با امکان سفر به ۴۳ کشور بدون ویزا یا با ویزای بدو ورود، همراه با لبنان در رتبه ۹۶ قرار گرفته است. پیش از این در آخرین گزارش هنلی در ۳ ماهه سوم سال ۲۰۲۳ میلادی، ایران از میان ۱۰۳ جایگاه در رتبه‌بندی پاسپورت‌ها، با امکان سفر به ۴۴ کشور بدون ویزا، در رتبه ۹۲ قرار گرفته بود.
اگرچه معتبرترین پاسپورت جهان در گزارش‌های PassportIndex و هنلی با یکدیگر تفاوت دارد، اما بی ارزش‌ترین پاسپورت دنیا در هر دو گزارش تقریبا یکسان و متعلق به ۳ کشور عراق، سوریه و افغانستان است.
طبق گزارش هنلی و شرکا، افغانستان همچون سال ۲۰۲۲ میلادی، با دسترسی به ۲۷ کشور بدون ویزا در رتبه ۱۰۵، آخرین رتبه قوی‌ترین پاسپورت جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی شاخص هنلی، قرار گرفته است. بر اساس آخرین به‌روز رسانی Passport Index از رده‌بندی معتبرترین پاسپورت‌های جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی نیز، از مجموع ۱۹۹ کشور، پاسپورت سوریه ضعیف‌ترین پاسپورت دنیا شده و در انتهای فهرست معتبرترین پاسپورت‌های جهان در جایگاه ۹۶ قرار گرفته است.
آنچه مسلم است قدرت پاسپورت‌ها در سال ۲۰۲۴ میلادی همچنان با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد؛ اگرچه حضور قدرتمند پاسپورت‌های آسیایی و خاورمیانه در میان معتبرترین پاسپورت‌های جهان نشان از تغییر معادلات جهانی در چند سال اخیر دارد، اما به‌طور کلی پاسپورت اکثر کشور‌ها در سال ۲۰۲۴ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۲۳ و سال ۲۰۲۲ میلادی قدرتمندتر شده است. بر اساس آخرین به روزرسانی Passport Index از رده بندی معتبرترین پاسپورت جهان، دارندگان گذرنامه در سال ۲۰۲۴ میلادی به‌طور متوسط می‌توانند بدون نیاز به ویزا یا با ویزای بدو ورود به ۱۱۲ کشور جهان سفر کنند؛ این در حالی است که این رقم در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۱۱ کشور و در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۰۹ کشور بود.
