یک شیء باستانی نادر که تصور می‌شود تنها مورد کشف‌شده از نوع خود در قلمرو امپراتوری روم باشد، در کارلایل انگلستان کشف شده است.
اخیرا در بقایای یک حمام رومی در باشگاه کریکت کارلایل، قطعه بسیار کمیابی از رنگ «بنفش سلطنتی» پیدا شده که نخستین مورد از نوع خود در شمال اروپا و احتمالاً در کل امپراتوری روم است.
به گزارش فرادید، قدمت سکونتگاه رومی لوگووالیوم به قرن سوم و دوران سلطنت امپراتور سِپتیمیوس سِوِروس بازمی‌گردد. این کشف در بخش زهکشی یک سازه تاریخی انجام شد که تصور می‌شود یک گرمابه رومی بوده است.
بنفش سلطنتی یا بنفش امپراتوری در روم باستان رنگ بسیار گران‌قیمتی بود، چون غنی و سرزنده بود و نماد قدرت امپراتوری، ثروت و جایگاه عالی بود. تولید حتی مقادیر کوچکی از این رنگ، کار بسیار پرزحمتی بود، چون از هزاران حلزون دریایی خردشده (بولینوس برانداریس) از دریای مدیترانه ساخته میشد. این کمیابی و منحصربفرد بودن به معنای گران‌تر بودن آن از طلا بود.
تجزیه و تحلیل متخصصان نشان داد این رنگ محتوای برومین و موم بالایی دارد؛ این موردی است که تقریباً به طور حتم نشان می‌دهد این رنگ «بنفش سلطنتی» است.
نام رومی این رنگ برگرفته از شهر صور در جنوب لبنان و نزدیک کرانه دریای مدیترانه بود که مشهورترین مکان تولید این رنگ به شمار می‌رفت. این رنگ در آفریقای شمالی و نزدیک ساحل مراکش نیز تولید میشد.
از پادشاهان و امپراتوران عصر برنز گرفته تا اسکندر کبیر و کلئوپاترای هفتم، رومیان و سپس شارلمان و بیزانسی‌ها، رنگ بنفش سلطنتی به تن می‌کردند. گاهی اوقات از این رنگ برای پارچه‌ها استفاده میشد، اما برای رنگ‌آمیزی دیوار‌های ساختمان‌های عمومی بزرگ و خانه‌ها و املاک ثروتمندان (از جمله دیوار‌های حمام‌ها) نیز از آن استفاده میشد.
فرانک جکو، مدیر فنی واردِل آرمسترانگ، در مورد اهمیت این کشف گفته است که هزاران سال، بنفش سلطنتی گران‌ترین و محبوب‌ترین رنگ جهان بود. حضور آن در کارلایل، همراه با شواهد دیگر بدست‌آمده از حفاری، این فرضیه را تقویت می‌کند که این ساختمان با دربار امپراتوری امپراتور سِپتیمیوس سِوِروس در یورک مرتبط بوده است.
کشف بنفش سلطنتی در کارلایل یک اتفاق غیرعادی است، به ویژه در شمال اروپا. مفاهیم آن فراتر از خود رنگدانه است، به این معنا که این حمام رومی ممکن است به قدرت امپراتوری مرتبط بوده یا توسط مقامات عالی‌رتبه بازدید شده باشد. این پیوند با دربار روم پرسش‌های جدیدی در مورد اهمیت و نقش این محوطه در امپراتوری بزرگ روم ایجاد می‌کند.
