انتخابات هیات رئیسه مجلس و رای اعتماد به کل کابینه پزشکیان دو فرازی بود که نمایندگان منتسب به طیف پایداری و امناء را از قالیباف و یارانش دورتر کرد. به طوری که در ادامه ممکن است فراکسیون سومی در مجلس شکل گیرد.
در هفته‌های اخیر و پس از رای اعتماد مجلس به تمام وزرای مسعود پزشکیان در میان اعضای «فراکسیون انقلاب اسلامی» اختلاف ایجاد شده و در همین راستا نیز زمزمه‌هایی مبنی بر انشقاق گروهی از نمایندگان از بزرگ‌ترین فراکسیون مجلس شورای اسلامی به گوش می‌رسد.
به گزارش ایسکانیوز، اکثر نمایندگانی که ممکن است از فراکسیون انقلاب اسلامی جدا شود از اعضای جبهه پایداری هستند و البته مساله رای اعتماد به وزرای پزشکیان تنها عامل اختلاف این عده با فراکسیون ۲۰۰ نفره انقلاب نیست. پیشتر نیز در زمان انتخابات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با این که موسی غضنفرآبادی، رئیس موقت فراکسیون انقلاب اسلامی اعلام کرده بود که این فراکسیون از کاندیداتوری محمدباقر قالیباف برای ریاست مجلس حمایت می‌کند، اما ۶۰ نفر از اعضای جبهه پایداری به مجتبی ذوالنوری که خود نیز از اعضای جبهه پایداری بود، رای دادند.
شاید پیش‌بینی اتفاقاتی از این دست باعث شده بود که از همان ابتدای شکل‌گیری مجلس دوازدهم برخی نمایندگان و تحلیل‌گران از احتمال ایجاد سه فراکسیون در این مجلس سخن بگویند. اسفندماه ۱۴۰۲ محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شورو‌ها و امور داخلی مجلس در این زمینه گفته بود: «با توجه به اینکه گرایش‌های سیاسی متنوعی به مجلس دوازدهم راه یافته‌اند، مجلس آینده پر چالش خواهد بود. قطعاً اصلاح‌طلبان در مجلس آینده فراکسیون تشکیل خواهند داد و احتمال دارد نیرو‌های انقلابی مجلس دوازدهم نیز دو فراکسیون سیاسی مجزا تشکیل دهند.»
در پیش بینی مشابهی، حمید رسایی منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم گفته بود: «پیش‌بینی من آن است که در مجلس دوازدهم، سه فراکسیون سیاسی شکل بگیرد.»
وی درباره علت شکل‌گیری این سه فراکسیون نیز گفته بود: «قاعدتاً طیفی از نمایندگان مجلس دوازدهم، گرایش اصلاح‌طلبی و تمایل به دولت قبل دارند که این طیف، یک فراکسیون جداگانه تشکیل خواهند داد. برخی نمایندگان هم نسبت به محمدباقر قالیباف تمایل دارند که قاعدتاً این طیف هم یک فراکسیون مجزا در مجلس بعدی تشکیل خواهند داد. برخی نمایندگان مجلس دوازدهم نیز که به تازگی به مجلس راه یافته‌اند، در پی تحول و منتقد وضع موجود هستند که آن‌ها هم یک طیف جداگانه خواهند بود؛ این طیف قاعدتاً نسبت به مواضع هر دو طیف مقابل خود، موضع انتقادی خواهد داشت.»
شایان ذکر است در زمان کارزار انتخابات دور دوازدهم مجلس شورای اسلامی، شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب اسلامی «شانا» با «جبهه پایداری» ائتلاف کرد و ۱۰ نامزد اختصاصی شانا از حوزه انتخابیه تهران موفق شدند به مجلس راه یابند. هم زمان نیز پیش‌بینی‌ها حاکی از این بود که افراد نزدیک به «محمدباقر قالیباف» و کاندیدا‌های مورد حمایت شانا، یک فراکسیون سیاسی در مجلس دوازدهم تشکیل دهند.
در انتخابات مجلس، نمایندگانی هم که تحت فهرست امنا و جبهه صبح ایران راهی مجلس دوازدهم شدند و از همان ابتدا بعید به نظر می‌آمد با طیف نزدیک به قالیباف بر سر تشکیل یک فراکسیون سیاسی اجماع کنند و احتمالا فراکسیون اختصاصی خود را با محوریت افرادی، چون حمید رسایی و مهدی کوچک‌زاده تشکیل خواهند داد.
در ادامه این پیش‌بینی‌ها اخیرا ابوالقاسم جراره، دبیرکل شریان و نماینده مجلس دوازدهم شورای اسلامی در گفتگویی ضمن انتقاد از عملکرد فراکسیون انقلاب اسلامی گفته است: «مجلس فعلا ۲ فراکسیون دارد، ۳ تا فراکسیون نشده، اما حرف و صحبت زیاد است. البته عملکرد فراکسیون انقلاب اسلامی عملکرد موثری نبوده به این معنی که نشده نشست کارشناسی صورت بگیرد، لذا فراکسیون هنوز قوام نگرفته است.»
آن گونه که از سخنان دبیرکل شریان، (جمعیتی که یکی از چهره‌های برجسته آن حمید رسایی، از منتقدان دولت و ریاست مجلس است) برمی‌آید، اگر عملکرد فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس همسو با انتقادات و اهداف اعضای جبهه پایداری و شریان نشود احتمالا برخی از نمایندگان از فراکسیون انقلاب اسلامی جدا خواهند شد.
اگر این انشقاق محقق شود در وزن‌کشی سیاسی مجلس تغییر اساسی رخ دهد، زیرا دیگر فراکسیون انقلاب اسلامی بزرگ‌ترین فراکسیون مجلس نخواهد بود و شاید میزان اثرگذاری‌اش در معادلات داخلی مجلس نزدیک به فراکسیون مستقلین و فراکسیون جدید شود.
انتخاب هیات رئیسه مجلس که به طور سالانه برگزار می‌شود یکی از مواردی است که فراکسیون اکثریت مجلس می‌تواند نقش پررنگ خود را در آن به رخ بکشد و اگر فراکسیونی بتواند بیشترین تعداد نمایندگان مجلس را در خود جذب کند با حمایت از هیات رئیسه فعلی یا افراد جدید نقش محوری در تغییرات این جایگاه کلیدی و نحوه تعامل مجلس و سایر قوا دارد.
در آغاز مجلس فعلی، با اینکه نمایندگان منتسب به لیست امنا، پایداری و صبح ایران، شانس قالیباف برای جلوس مجدد بر کرسی ریاست مجلس را ضعیف ارزیابی کرده بودند، اما قالیباف به موجب ۴ سال ریاست بر مجلس، تجربه لازم را برای تمدید جایگاه خود پیدا کرده بود و علاوه بر این تعامل سازنده وی با مستقلین مجلس نیز مسیر کسب دوباره این جایگاه را برای وی هموار کرده بود. علاوه بر این جریان اصلاح‌طلب و مستقلین مجلس هم به ریاست قالیباف بیش از سایر گزینه‌ها تمایل نشان دادند و در این زمینه نیز نقش پررنگی ایفاء کردند.
البته تمایل نمایندگان اصلاح‌طلب به ریاست یک اصولگرا مسبوق به سابقه است و نمونه آن به کرسی‌نشاندن «علی لاریجانی» در میانه اختلافات با اصولگرایان و ترجیح سیاسی اصلاح‌طلبان و مستقلین به ریاست وی در مجلس دهم بود.
مسعود پزشکیان هنگامی که در کسوت یک نماینده جریان اصلاح‌طلبی بود پس از پایان دور اول انتخابات مجلس، در پاسخ به احتمال تکیه قالیباف بر صندلی ریاست مجلس دوازدهم گفته بود: «اگر قرار باشد افرادی که در روز‌های گذشته، اظهارات غیراخلاقی و غیر منطقی مطرح کردند در قامت ریاست مجلس قرار بگیرند، قطعاً ریاست آقای قالیباف منطقی‌تر به نظر می‌رسد.»
حال که در گام اول حمایت مستقلین و اصلاح‌طلبان از ریاست قالیباف در مجلس شورای اسلامی رخ داده، اگر بخشی از اصولگرایان به طور صریح فراکسیون دیگری را تشکیل دهند به نظر می‌رسد موقعیت قالیباف در میان اصولگرایان، بیش از پبش به علی لاریجانی شبیه شود.
در راستای دلایل تشکیل فراکسیون جدید و نتایج حاصل از آن با برخی از اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی اعم از یاران قالیباف و اعضای جبهه پایداری گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
جبار کوچکی‌نژاد، عضو فراکسیون انقلاب اسلامی و از نمایندگان نزدیک به قالیباف گفت: مجلس بر اساس تفکرات مختلفی شکل گرفته است و این تفکرات در در جهت‌گیری فراکسیون‌های مجلس شورای سلامی نمود پیدا می‌کند. تقریبا در همه ادوار مجلس دو فراکسیون وجود داشت و البته سه فراکسیونی هم در بعضی ادوار دیده شد، اما به صورت پنهان بود و فقط زمان رای‌گیری ظاهر می‌شد.
وی افزود: با شروع مجلس دوازدهم و اتفاقاتی که زمان انتخابات هیات رئیسه مجلس و جلسات رای اعتماد به وزرا افتاد سه فراکسیون در مجلس فعال شدند و تفکرات متعددی بروز کرد.
این عضو فراکسیون انقلاب اسلامی با بیان این که اعضای یک فراکسیون باید به تصمیمات آن فراکسیون پایبند باشند، گفت: در زمان رای اعتماد به وزرا برخی از اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی به گونه دیگری عمل کردند مثلا شاهد بودیم که برخی گفتند به چهار وزیر رای نمی‌دهد، اما در زمان رای‌گیری همه وزرا رای آوردند و این نوع جهت‌گیری آسیب جدی به یک فراکسیون وارد می‌کند.
این نماینده مجلس در پاسخ به این پرسش که چند نفر تصمیم گرفته‌اند از فراکسیون انقلاب اسلامی جدا شوند، گفت: تعداد این افراد قریب به ۱۰۰ نفر است! و اگر این جا به جایی فراکسیون‌ها اتفاق بیفتد دیگر فراکسیون انقلاب اسلامی، فراکسیون اکثریت مجلس نخواهد بود.
وی درباره نام و زمان تشکیل فراکسیون جدید در مجلس دوازدهم شورای اسلامی گفت:، چون مجلس برای مدتی تعطیل بود، بعد از جلسات رای اعتماد نشستی نداشتیم و اطلاعی از این مسئله ندارم.
کوچکی‌نژاد درباره وزن سیاسی این فراکسیون احتمالی گفت: در اجلاسیه خرداد ماه سال ۱۴۰۴ فراکسیون جدید می‌تواند در انتخابات رئیس و اعضای هیات رئیسه مجلس تاثیر زیادی بگذارد.
عبدالوحید فیاضی، عضو دیگر فراکسیون انقلاب اسلامی گفت: بعد از رای اعتماد مجلس به وزرا برخی نمایندگان وابسته به جبهه پایداری تصمیم گرفتند از فراکسیون انقلاب اسلای جدا شوند، اما این تصمیم قطعی نیست. اکثر نمایندگانی که در زمان انتخابات هیات رئیسه مجلس به آقای قالیباف رای ندادند بخشی از نمایندگانی هستند که درصدد تشکیل فراکسیون جدید می‌باشند.
نماینده نور و محمودآباد در پاسخ به واکنش فراکسیون انقلاب اسلامی به این تصمیم گفت: فراکسیون انقلاب اسلامی تاکنون این تصمیم را جدی نگرفته است.
وی درباه زمان شکل گیری و نام این فراکسیون جدید گفت: از زمان شکل‌گیری آن اطلاعی ندارم.
کامران غضنفری در موضع‌گیری متفاوتی گفت: برخی نمی‌خواهند فراکسیون انقلاب اسلامی موثر باشد. چهار ماه از شروع مجلس گذشته و اساس‌نامه فراکسیون هنوز تصویب نشده و هیات رئیسه دائم آن نیز تعیین نشده است و یک هیات رئیسه موقت از چند ماه قبل مشخص شده و هنوز هم تغییری نکرده است. دست‌های پنهانی وجود دارد که بر اساس منافع خودشان اجازه نمی‌دهد این فراکسیون به فعالیت اصلی خود بپردازد و باعث شده برخی اعضا از حضور در آن ناراضی باشند و نتوانند نقش ایفاء کنند بنابراین برخی به این فکر افتادند که فراکسیون جدیدی ایجاد کنند تا موثرشوند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا به عنوان یکی از اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی با ایده انشقاق موافق است یا خیر، گفت: موافقت با تشکیل فراکسیون جدید بستگی به شرایط دارد و باید دید در هفته‌های آتی وضعیت به چه گونه‌ای خواهد بود و فراکسیون موجود نقش خود را ایفاء می‌کند؟ اگر این گونه شود شاید انشقاق ضرورتی پیدا نکند، اما اگر به این جمع‌بندی برسیم که عده‌ای نمی‌گذارند که فراکسیون وظایف خود را انجام دهد به دنبال این خواهیم بود که به صورت جدی‌تری یک تشکل جدید ایجاد کنیم.
این نماینده مجلس گفت: روابط قدرت داخل مجلس باعث می‌شود بعضی‌ها نپسندند که فراکسیون انقلاب اسلامی به صورت یکپارچه و قدرتمند وجود داشته باشد. اگر فراکسیون به صورت یکپارچه ایفای نقش می‌کرد شاید مثلا در تایید اعتبارنامه وزرا آن شرایط پیش نمی‌آمد و اوضاع به گونه دیگری می‌شد. اگر فراکسیون انقلاب اسلامی منسجم بود احتمالا چهار وزیر که صلاحیت لازم را نداشتند رای نمی‌آوردند.
این عضو جبهه پایداری گفت: ایده تشکیل فراکسیون جدید هنوز در حد حرف است و تشکل جدیدی ایجاد نشده است و ممکن است اصلا ایجاد نشود. تا یک ماه آینده مشخص می‌شود که این فراکسیون ایجاد خواهد شد یا خیر.
احد آزادی‌خواه، عضو فراکسیون انقلاب اسلامی و سخنگوی این فراکسیون در مخالفت با تشکیل فراکسیون جدید گفـت: تصمیم جدایی بخش از نمایندگان مجلس را از فراکسیون انقلاب اسلامی تکذیب می‌کنم. از این جهت که این انشقاق هنوز اتفاق نیفتاده و اصلا در فراکسیون مطرح نشده است. فراکسیون انقلاب اسلامی با حدود ۲۰۰ عضو کار خودش را شروع کرده است و تاکنون تصمیمات مهمی از جمله در زمینه رای اعتماد کابینه آقای پزشکیان اتخاذ کرده است.
سخنگوی فراکسیون انقلاب اسلامی تصریح کرد: تشکیل این فراکسیون هم زمان با انتخابات دولت چهاردهم و رای اعتماد به وزرای دولت فعلی شد و طبیعتا فرصتی برای این که فراکسیون بتواند برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشد، پیش نیامد، اما هرچه زمان بیشتری بگذرد، فراکسیون می‌تواند با کارآمدی و هماهنگی بیشتری فعالیت کند.
وی با یادآوری تذکرات مکرر رهبر انقلاب مبنی بر حفظ وحدت در مجلس گفت: انشقاق از فراکسیون انقلاب اصلا به صلاح نیست و مصلحت در این است که این جریان همین‌جا متوقف شود و مشکلاتی که وجود دارد در خود فراکسیون مطرح و حل و فصل شود.
آزادی‌خواه درباره علت ایجاد اخباری مبنی بر انشقاق برخی نمایندگان از فراکسیون انقلاب اسلامی گفت: به طور طبیعی در مجلس تضارب آراء اتفاق می‌افتد و نمایندگان دیدگاه‌های مختلف دارند. ممکن است برخی از همکاران عزیز اهداف یا پیشنهاداتی داشتند که محقق نشده و ناراحت هستند و می‌خواهند فراکسیون دیگری ایجاد کنند، اما این دلیل نمی‌شود اصل شکل‌گیری فراکسیون انقلاب اسلامی را زیر سوال ببریم.
وی افزود: مشارکت بیشتر نمایندگان باعث می‌شود تا بعد از این همکاری و اتحاد بیشتری در فراکسیون بوجود بیاید. ما تا روز آخر مجلس دوازدهم به این فراکسیون نیز داریم و این‌طور نیست که فراکسیون در ماه‌های اول آغاز به کار مجلس، کار خودش را انجام داده و دیگر رسالتی ندارد. مثلا ممکن است بعد از این از وزرا سوال داشته باشیم یا اصلا بخواهیم استیضاح کنیم و قرار باشد وزیری جا به جا شود؛ بنابراین همواره به نظر فراکسیون نیاز داریم و دوستان باید نظرات، ایرادات و پیشنهادات خود را در فراکسیون مطرح کنند و در نهایت نیز پایبند تصمیمات فراکسیون باشند.
سخنگوی فراکسیون انقلاب اسلامی در پاسخ به این پرسش که چه کسانی ممکن است از فراکسیون جدا شوند، گفت: احتمالا از دوستان جبهه پایداری باشند.
