مرکز ملی فضای مجازی با ابلاغ نظامنامه رمز ارز، چارچوبی قانونی برای فعالیت در این حوزه تعیین کرد. این نظامنامه شامل تعریف رمزدارایی، سیاستهای حمایتی و کنترلی، و وظایف نهادهای ناظر در تدوین مقررات و ساماندهی معاملات است.
طبق ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی عرضه رمزداراییها مجاز اعلام شده و نهادهای ناظر در هر بازار موظف شدهاند مقررات ارائه خدمات، شیوههای نگهداری رمز دارایی را تدوین کنند.
به گزارش بازار سرمایه ایران (سنا)، در ابلاغیهای که با امضای سید محمدامین آقامیری، دبیر شورای شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، منتشر شده، آمده است: به موجب اجرای بند ۳ بند د سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی - مصوب هشتادو چهارمین جلسه شورای عالی فضای مجازی کشور، اقدام کلان ردیف بیست و دوم از بند د سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی، با موضوع نظام نامه رمز ارز، اعم از ایجاد رمز ارز ملی و ساماندهی کاربری رمزارزهای جهان روا، که در یک صد و پنجاه هفتمین جلسه مورخ ۱۹ دی ۱۴۰۳ کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور به تصویب رسیده است، برای اجرا ابلاغ میشود.
منفعت بردن کشور از فرصتهای بالقوه فناوری بلاکچین و حفظ امنیت اقتصادی کشور و شهروندان با رویکرد پیشگیری از خطرات و تهدیدها.
حفظ ارزش و کارکرد پول ملی و ممانعت از بکارگیری رمزداراییها به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور (به جز رمز پول بانک مرکزی).
تنظیمگری تولید، عرضه و معاملات رمز داراییها با هدف مشاهده پذیری و نظارتپذیری این فعالیتها.
فرهنگسازی استفاده از فناوری بلاچین و رمزداراییها در جهت تامین مالی تولید و تسهیل تجارت خارجی.
منع بکارگیری رمز داراییها در جهت اقدامات غیرمجاز یا مجرمانه نظیر پولشویی، تامین مالی تروریسم، کلاهبرداری، فرار مالیاتی و قاچاق با تعیین حقوق و تکالیف فعالان این حوزه و محدوده ممنوعه فعالیت آنها با عبارتی روشن وغیرقابل تفسیر.
حفظ محرمانگی و جلوگیری از سو استفاده از دادهها، اطلاعات و مبادلات شهروندان و حراست از حقوق آنها در حدود قوانین و مقررات توسط ارائه دهندگان خدمات، تنظیمگران بخشی و دستگاههای اجرایی مرتبط.
جلوگیری از موازی کاری، اعمال سلیقه و سوء استفاده از تعارض منافع در تنظیم گری و مقابله با انحصار، رقابت بنگاههای دولتی با بخش خصوصی و اعمال اختیارات خارج از صلاحیتهای قانونی در کسب و کارهای رمزدارایی.
ارتقای فرهنگ و سواد رسانهای، مالی و اقتصادی و آگاهی بخشی به افکار عمومی درباره خطرات و تهدیدهای سو استفاده در حوزه رمز داراییها و فرصتهای این فناوری برای سرمایه گذاری مفید.
ماده ۱ - تعاریف و اصلاحات: اصلاحات و مفاهیم حوزه رمرز داراییها به این شرح تعریف میشوند. این تعاریف علاوه بر این مصوبه ملاک تشخیص و رفع ابهام تخصصی و کارشناسی در موضوعات مختلف برای دستگاههای متولی خواهد بود.
رمز دارایی: هر موجودیت رقومی (دیجیتالی) رمزنگاری شده غیرقابل نسخه برداری حاکی از ارزش یا حقی که با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده، در فضای مجازی قابل تولید، نگهداری، انتقال و معامله است.
فناوری دفتر کل توزیع شده: نوعی زیرساخت ثبت الکترونیک که امنیت تراکنش یا دادههای رقومی را در برابر تغییر، حذف و نظایر آن با رویکرد اشتراکگذاری دادهها در شبکه میزبانان مختلف تضمین میکند و بدون اتکا به اشخاص ثالث قابل اعتماد و مبتنی بر اجماع تاییدکنندگان مجاز شبکه، عملیات تایید تراکنش را مدیریت میکند.
دارایی رقومی: هر موجودیت رقومی (دیجیتال) حاکی از ارزش یا حق مالی که در فضای مجازی قابل تولید، نگهداری، انتقال و معامله است.
رمز دارایی با پشتوانه: هر نوع رمز دارایی، به جز رمز پول که دارای اعتباری به پشتوانه ارزش مقدار مشخصی از یک مال (عین کلی) یا مجموعهای از اموال یا حقوق مالی است.
رمز پول: نوعی پول رقومی (دیجیتال) رمزنگاری شده که در بستر پایگاه داده اشتراکی به صورت متمرکز (با محوریت بانک مرکزی) یا غیرمتمرکز ایجاد و به صورت غیرمتمرکز مبادله میشود.
ارائه دهنده خدمت: شخصی که در حوزه خدمات مرتبط با رمزداراییها از جمله آموزش و مشاوره سرمایهگذاری، سبدگردانی، معامله، ایجاد یا توسعه زیرساخت، حوزه انتقال، پرداخت، نگهداری و امثال آن ارائه خدمات میکند.
منظور از مالی در بند ۴ مالی موضوع بند ب ماده ۱ قانون مبارزه با پولشویی و اصلاحات بعدی است.
انواع رمز داراییها، محصور به بندهای ۴ و ۵ این ماده نخواهده بود. چنانچه در ماهیت انواع یا مصادیقی از رمز داراییهای اختلاف حاصل شود کمیته تخصصی موضوع ماده ۳ این سند، مرجع تخصصی تشخیص ماهیت و تطبیق مصداق خواهد بود.
ماده ۲ - به لحاظ تفاوت ماهوی رمز دارایی، سیاست کشور در مواجهه با انواع آنها در ۲ دسته ذیل قرار دارد:
الف) سیاست حمایتی در قبال توسعه، ترویج و فراگیر شدن قانونمند انواع رمز داراییها دارای پشتوانه و دارای شفافیت تراکنش با تنظیم و مقرراتگذاری مناسب، تسهیلگری کسب و کار، ساده سازی مقررات و ضوابط و تدوین مشوقها و حمایت مالی و اقتصادی.
ب) سیاست کنترل یا مقابله فعال نسبت به رمز داراییهای جهان روا با اتخاذ سیاست تنظیم گری کنترلی و مدیریت مخاطرات به منظور تسهیل تجارت بین المللی و به حدقل رساندن آسیبها و مخاطرات آنها در حوزههای مختلف اقتصادی، مالی، پولشویی، جرایم، پیشگیری و مقابله با فعالیتهای کلاهبردارانه، اغواگرانه و غیرشفاف.
ماده ۳ - کمیته تخصصی رمزدارایی ها، مرکب از نمایندگان اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور تشکیل میشود و موظف است اجرای تکالیف محوله به دستگاهها در این سند را پیگیری و عملکرد ایشان در تطبیق با تکالیف محوله، سیاست ها، اهداف و مصوبات بالادستی را به صورا ماهانه به کمیسیون عالی یاد شده گزارش کند.
تبصره: کمیته موضوع این ماده میبایست اقدامات تنظیمگران و دستگاههای متولی را از حیث انطباق با قوانین مصوبات شورای عالی فضای مجازی و کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور، پیگری و حسب مورد از طریق مرکز ملی فضای مجازی به دستگاههای نظارتی کشور منعکس کند.
طبق ماده ۴، استخراج و معاملات رمز داراییها صرفا در چهارچوب قوانین و مقررات کشور، سیاستها و الزامات این سند و تحت نظارت تنظیم گران یاد شده مجاز است. تنظیمگران هر حوزه موظفند مطابق تقسیم کار و بر اساس اهداف و سیاستها مقررات این مصوبه و اسناد مصوب مبتنی بر آن و همچنین مطابق مصوبات کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور به تنظیمگری حوزه یاد شده اعم از مقررات ارائه خدمات، شیوههای نگهداری رمز دارایی یا پشتوانه احتمالی آنها و امثال آن بپردازند.