به نظر می‌رسد دولت آقای رئیسی، چاره‌ای جز این ندارد که برجام را به یک فرجام برساند. بین ادعا‌های اصولگرایی مانند کنعانی‌مقدم با مجلس‌نشینانی مانند میرسلیم یا چهره‌ای مانند جلیلی البته فاصله زیادی است، اما آنچه واقعیت دارد این است که به نظر می‌رسد آنچه این روز‌ها بلندتر است، صدای مجلس‌نشینان و همسویان با آنهاست نه چهره‌هایی که خارج از گود قدرت اصولگرایی تعریف می‌شوند.
حسن روحانی مجلس فعلی را مقصر شکست مذاکرات وین در احیای برجام و لغو برخی تحریم‌ها و آزادشدن پول‌های ایران دانسته است. درحالی‌که فعلا اخبار حاکی از آن است که مذاکرات تا آمدن دولت بعدی معلق شده، آیا در یک ساختار همسو امکان یا احتمالی برای به‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات وجود دارد؟
درحالی‌که علم‌الهدى، امام‌جمعه اصولگرای مشهد و پدر همسر ابراهیم رئیسی، از مجلس به خاطر کندن شر برجام تشکر کرده و گفته است موضع دولت آتی در برابر برجام باید عین موضع مجلس باشد، می‌توان امیدی برای به‌نتیجه‌رسیدن مذاکرات در دولت بعدی داشت؟ ورود مجلس به اصل ۶۰ قانون اساسی و دخالت در امور اجرا با مصوبه «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در حالی از سوی روحانی عامل به‌بن‌بست‌رسیدن مذاکرات برجامی عنوان شده که مصطفی میرسلیم، نماینده مجلس و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز دیروز عملا برجام را اباطیل و مذاکرات اخیر را بی‌فایده خوانده است.
او با انتقاد از آخرین گزارش برجامی وزارت امور خارجه به مجلس گفت: دولت تدبیر متأسفانه عملا آمادگی و صلاحیت اجرای سیاست‌های ۲۴گانه اقتصاد مقاومتی را از خود نشان نداد و اغلب فرصت‌های هشت‌ساله کشور را به نابودی کشاند و امروز دستاورد قابل دفاعی ندارد جز آویزان‌شدن به اباطیل برجام.
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس تأکید کرد: مذاکرات اخیر نیز بی‌فایده بوده است، زیرا آمریکا هنوز خوی استکباری خود را با وجود شکست‌هایی که از ما در میدان خورده، رها نکرده است و اصرار دولت بر ادامه مذاکرات، در این آخرین روز‌های عمر بی‌ثمر خود که جز فلاکت برای مردم شریف ما نتیجه‌ای نداشته، فقط برای موجه جلوه‌دادن خود است. خدا می‌داند چقدر باید زحمت کشید تا کشور را بتوان از این رکود تورمی و آثار مخرب آن خارج کرد.
میرسلیم با اشاره به اظهارات ظریف در آخرین گزارش برجامی مبنی بر اینکه «قهرمانان تاریخی بیشتر جوامع انسانی، جنگاوران و مبارزان میدان نبرد بوده‌اند نه کنشگران عرصه دیپلماسی، تفاهم و مصالحه» گفت: دستاورد جانفشانی سردار سلیمانی و هم‌رزمانش نه فقط برای ما که برای جهانیان ارزشمند و بی‌نظیر است و در مقابل آن دستاورد، طبیعی است که برخی مسئولان احساس تحقیر کرده و سعی کنند رفتار مبتنی بر راهبرد غلط خود را توجیه کنند.
کمیسیون امنیت ملی با این رفتار نادرست برخورد قاطع خواهد کرد. میرسلیم گفته برجام قابل احیا نیست، زیرا سیاست‌مداران آمریکایی در تبختر خود غرق هستند. به گفته او دولت آینده بر مبنای اعتقاد به کرامت ایرانیانی که با انقلاب اسلامی خود پایه‌های استکبار را به لرزه درآوردند و نیز با حفظ عزت میهن اسلامی، آنچه وفق مصلحت نظام مقدس ماست در مذاکرات دوجانبه و چندجانبه و بین‌المللی خود با اقتدار تمام پیش خواهد برد و وقعی به ادعا‌های پوچ غرب‌گرایان و مدافعان و هوادارانشان که حسرت کاسه‌لیسی آمریکایی‌ها را می‌خورند، نخواهد نهاد.
فروردین هم ۲۰۴ نفر از نمایندگان مجلس با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند امروز با شعار پرهیز از فرصت‌سوزی در حال ورود به خسارت دیگری مانند برجام هستیم تا با دادن امتیاز‌های نقد، وعده‌های نسیه دریافت کنیم، ولی تنها زمانی به تعهدات برجامی خود بازمی‌گردیم که تحریم‌ها به صورت واقعی و کامل برداشته شده و مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد.
با این حال مجبتی ذوالنوری که پیش از این در مجلس دهم به همراه چند نفر دیگر از نمایندگان متن برجام را در صحن علنی آتش زده بود، به میزان گفته است: پیش‌بینی بنده این نیست که دولت سیزدهم مطلقا زیر میز برجام بزند، دولت سیزدهم بسیار قوی‌تر از دولت گذشته در استیفای حق ملت عمل خواهد کرد. از سوی دیگر هم اگر طرف مقابل به دنبال حفظ برجام است باید هزینه آن را پرداخت کند تا مشکلات اقتصادی مردم ما برطرف شود.
سعید جلیلی هم که از مخالفان برجام است و همچنان علیه آن سخن می‌گوید، بعد از سخنان روحانی درباره اینکه دو سال نخست برجام ثمر داده بود گفته که «گفتن این سخن که برجام دو سال خوب بود، اما بعد‌ها مشکل پیدا کرد، مثل این است که کسی بخواهد ازدواج کند و همه به او بگویند با این فرد که ویژگی‌های منفی دارد ازدواج نکن و بعد که هشدار‌های آنان محقق شد، بگوید دو سال اول خیلی زندگی خوبی داشتیم، اما بعد‌ها همه‌چیز خراب شد. باید به او گفت مگر شما برای دو سال ازدواج کرده بودید؟ آقای روحانی بگوید در همان دو سالی که ایشان می‌گوید برجام خوب بوده، کدام بانک مرکزی کشور‌های اروپایی با ما کار کرد؟ آقای روحانی توضیح دهند کل سرمایه‌گذاری در آن دو سال چقدر بوده است؟».
اگرچه مشخص نیست جلیلی در دولت آتی سهم یا منصبی داشته باشد، اما چهره‌های نزدیک به او مانند باقری‌کنی احتمالا به وزارت خارجه ورود خواهند کرد و بعید است که استراتژی‌ای متفاوت از او دنبال کنند مگر ابراهیم رئیسی نگاه متفاوتی نسبت به دیگر اصولگرایان به ماجرای مذاکرات احیا برجام در وین داشته باشد و از تیم همراه خود بخواهد که تسلیم فشار‌های اصوگرایان نشوند؛ در این صورت باید فشار زیادی را یک‌تنه به همراه تیم نزدیک به خود برای به‌سرانجام‌رساندن مذاکرات از سوی اصولگرایان تحمل کند!
جواد امام در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه مشکلات اصلی دولت روحانی پیش‌روی رئیسی هم خواهد بود، گفته که کمبود منابع، وضعیت برجام و FATF از چالش‌های اصلی دولت بعدی خواهد بود که اگر این مشکلات حل نشود، کشور به مشکل برمی‌خورد، زیرا اگر برجام احیا نشود کمبود منابع در کشور مشکلاتی جدی درست خواهد کرد.
برخی معتقدند چالش اصلی ابراهیم رئیسی تقابل بین مطلق‌انگاری و زیاده‌خواهی اصولگرایی در ارتباط با مذاکرات احیای برجامی و واقعیت اقتصادی کشور یعنی کمبود منابع مالی است. در این صورت او هیچ چاره‌ای ندارد مگر اینکه دست به انتخاب بزند.
گرچه در این میان چهره‌هایی مانند «حسین کنعانی‌مقدم»، فعال سیاسی اصولگرا، با بیان اینکه رئیس‌جمهور آینده هم باید در همین مسیر و ریل‌گذاری که انجام شده حرکت کند، گفته که قطعا دولت‌های ما در طول همدیگر هستند و هر دولتی که سر کار بیاید نسبت به تعهدات دولت قبلی متعهد خواهد بود و سعی می‌کند آن عهدنامه‌ها و موافقت‌نامه‌ها را دنبال کند، اما ممکن است در برخی موارد بازنگری‌هایی انجام شود که بتواند بحث برداشته‌شدن تحریم‌ها و راست‌آزمایی را تضمین کند و این ممکن است در دولت آینده به عنوان یک تاکتیک جدید برای رسیدن به اهداف دنبال شود.
ولی به نظر می‌رسد دولت آقای رئیسی، چاره‌ای جز این ندارد که برجام را به یک فرجام برساند. بین ادعا‌های اصولگرایی مانند کنعانی‌مقدم با مجلس‌نشینانی مانند میرسلیم یا چهره‌ای مانند جلیلی البته فاصله زیادی است، اما آنچه واقعیت دارد این است که به نظر می‌رسد آنچه این روز‌ها بلندتر است، صدای مجلس‌نشینان و همسویان با آنهاست نه چهره‌هایی که خارج از گود قدرت اصولگرایی تعریف می‌شوند.
