داستان فیلم سینمایی باشو غریبه کوچک به کارگردانی بهرام بیضایی در یکی از روستا‌های شمال روایت می‌شود و سوسن تسلیمی در این فیلم در نقش زنی حاضر می‌شود که بچه‌ای جنگ زده از جنوب ایران را در پناه خود می‌گیرد.
فرارو - «سوسن تسلیمی» بازیگر و کارگردان ایرانی است که در سوئد زندگی می‌کند. برخی او را از بهترین بازیگران زن تاریخ سینمای ایران می‌دانند؛ اما این شهرت او از کجا آمده است و این کارنامه چطور به ثمر رسیده است؟
به گزارش فرارو، «سوسن تسلیمی از آن دست بازیگرانی است که هر صدسال یکبار در ایران ظهور می‌کند.» این گفته بهرام بیضایی درباره این بازیگر است که حتی حضور کوتاه‌مدتش در سینمای ایران توانست تأثیری شگرف بر روی دیگران بگذارد. بازی او در فیلم سینمایی باشو غریبه کوچک و سریال سربداران از ماندگارترین نقش‌های در سینما و تلویزیون ایران بوده است. او حالا در آستانه ۷۵ سالگی در کشور سوئد در کنار دخترش و همسرش زندگی می‌کند و همچنان به فعالیت مشغول است.
سوسن تسلیمی در سال ۱۳۲۸ در رشت متولد شد. پدر و مادر او از چهره‌های عرصه فیلم و تئاتر بودند و همین دروازه ورودش به دنیای تئاتر و فیلم بود. شاید زمانی که سوسن به‌جای مادر مرحومش «منیژه آخوند نیا» به روی سِن می‌رفت تا جایزه بهترین بازیگر سال را دریافت کند در ذهن خود داشت رویای بازیگری را می‌پروراند.
سوسن تسلیمی در سال ۱۳۴۸ وارد دانشکده هنر‌های زیبا در رشته تئاتر شد و اولین فعالیت حرفه‌ای خود را در کارگاه نمایش «آربی آوانسیان» کارگردان و نمایشنامه‌نویس آغاز کرد. او درباره این کارگاه می‌گوید: «شرکت در این کارگاه باعث شد دنیای فکری‌ام در تئاتر شکل بگیرد.» یکسال بعد از ورودش به کارگاه تئاتر با «داریوش فرهنگ» آشنا شد و زندگی آنها تا سال ۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
سوسن تسلیمی تا سال ۱۳۵۷ فقط در صحنه تئاتر مشغول به فعالیت بود. فعالیت سینمایی را با بازی در فیلم چریکه تارا اثر بهرام بیضایی شروع کرد که در جشنواره سن سباتین مورد تقدیر قرار گرفت. او در سال ۱۳۶۳ در مجموعه سربداران ساخته محمدعلی نجفی نقش زنی قوی و پرقدرت را داشت که صورت خود را می‌پوشاند و رهبر گروهی از جنگجویان در مبارزه با مغول بود.
در کارنامه سوسن تسلیمی آثاری وجود دارد که او را به یکی از بهترین بازیگران زن در ایران تبدیل کرده است.
«باشو غریبه کوچک» یکی از بهترین فیلم‌هایی است که در مورد جنگ ساخته شده است. بهرام بیضایی با استفاده از هنرنمایی سوسن تسلیمی داستانی را روایت می‌کند که شاید ما در آن میدان جنگ را نمی‌بینیم؛ اما ما آثار آن را هر لحظه مشاهده می‌کنیم. باشو غریبه کوچک داستان زنی گیلانی را روایت می‌کند که بچه‌ای جنگ‌زده از جنوب را در پناه خود می‌گیرد؛ اما قصه به این زیبایی نیست و آنها با مشکلاتی رو‌به‌رو می‌شوند که باید حل نمایند.
یکی از نقاط قوت این فیلم بازی سوسن تسلیمی است که به زیبایی رفتار یک زن روستایی را نشان می‌دهد البته او با این فضا غریبه نبوده است و مادربزرگش الگوی رفتاری‌اش برای بازی در این نقش بوده است. تسلیمی در این فیلم شخصیتی را نمایش می‌دهد که کنشگر و مسئولیت پذیر و از همه مهم‌تر مادر است و ابایی از جنگیدن با باور‌های اشتباه ندارد تا از لقمه خود نانی به پسرخوانده‌اش باشو دهد.
سوسن تسلیمی و بهرام بیضایی دومین همکاری خود را در شرایطی آغاز کردند که فیلم قبلی آنها، «باشو غریبه کوچک»، هنوز به نمایش درنیامده بود. داستان فیلم جدید بیضایی درباره یک کارمند تلویزیون به نام مدبر (داریوش فرهنگ) است که روزی در اتاق صداگذاری، به تصاویری برمی‌خورد که همسرش کیان (سوسن تسلیمی) را در کنار مردی ناشناس در یک اتومبیل نشان می‌دهد. مدبر که به همسرش مشکوک شده است به دنبال کشف حقیقت می‌پردازد و در این میان راز‌هایی متوجه می‌شود که زندگی آنها را دگرگون می‌کند. تسلیمی در این فیلم در سه شخصیت ایفای نقش می‌کند و به نظر برخی از منتقدان او توانسته به‌خوبی از عهده این کار بربیاید.
سوسن تسلیمی در سریال سربداران یکی از سخت‌ترین بازی‌ها را داشت. شخصیت فاطمه در این سریال به سبب اینکه مانند دیگر زنان در دوره خودش نیست و جلوتر از مردان سوار بر اسب در میدان جنگ حاضر می‌شود با سروصدا و جنجال همراه بود. سوسن تسلیمی در این سریال یکی از بهترین بازی‌های خود را ارائه داده است.
سوسن تسلیمی در مهر ۱۳۶۶ با دخترش به سوئد مهاجرت می‌کند.
سوسن تسلیمی در این کشور به فعالیت خود ادامه داد و کار‌های زیر بهترین آثار اوست.
سوسن تسلیمی در سال ۱۳۷۰ اولین اثر خود «مده آ» را با اقتباس از آثار کلاسیک یونان باستان در سوئد را به روی صحنه برد. این تئاتر داستان زنی مهاجر بود که تسلیمی در آن علاوه بر نویسندگی بازی در چندین نقش را بر عهده گرفت. او زمانی این تئاتر را به رشته تحریر در آورد که هنوز به پیچ و خم‌های زبان سوئدی آشنا نبود و ۹ ماه طول کشید تا قصه کامل شود. تسلیمی بعد‌ها اجرای «مده آ ۲» را پیشنهاد داد و برای بازی در این تئاتر از سوی جایزه آکادمی سوئد به‌عنوان بهترین بازیگر انتخاب شد.
سوسن تسلیمی در اوایل سال ۲۰۱۱، نمایشنامه شب دوازدهم شکسپیر را در سالن اصلی تئاتر شهر استکهلم بر روی صحنه برد. او در این نمایش با بازیگران طراز اول کشور سوئد کار کرده است و آن را بزرگ‌ترین کارش معرفی می‌کند.
یکی از اقدامات سوسن تسلیمی در سوئد، برگزاری کلاس‌های بازیگری است. او در این کلاس‌ها به بیان اصول بنیادی بازیگری می‌پردازد و به دانشجویان کمک می‌کند تا درکی از هنر پیدا کنند.
تسلیمی درباره سینما می‌گوید: «هیچ‌وقت به ستاره شدن فکر نمی‌کردم. برای من ابتدا تئاتر و سپس فیلم یک کار معنوی و درونی است. من بیشتر به دنبال اثری بودم که از من می‌ماند. کاری که ما می‌کنیم، فقط برای الان نیست و برای آیندگان نیز هست.» او معتقد است که بیشتر زنانی که در سینما بازنمایی می‌شوند بیشتر به تیپ شباهت دارند تا شخصیت و این کاراکتر چیزی جز خواهر یا مادر و همسر کسی نبوده‌اند و هیچ گاه به یک شخصیت محوری فیلم بدل نمی‌شوند.»
به تعبیر خود تسلیمی، بازیگر باید ارتباط معنوی با خود و دنیایی که نمی‌شناسد برقرار کند. این امر نیازمند شناخت خود و آماده‌سازی نقش با بهره‌گیری از ظرفیت‌های وجودی فرد است. از این منظر، بازیگر ایده‌آل باید دریایی از بینش، دانش و تجربیات را در خود پرورش دهد تا روح و جسم او توانایی درک و دربرگیری تنوع و پیچیدگی‌های مختلف انسانی را پیدا کند.
