فرارو- این‌هم جزو مواردی است که اکثر ما از کنارش بی‌تفاوت گذشته‌ایم؛ این یعنی "نمک سفید". ماده‌ای خوراکی که این روزها بر سر سفره غذای اکثر خانه‌های ایرانی در رفت و آمد است. ماده‌ای که هرچند به نظر نمی‌آید، اما مصرف بیش از حدش حتی از هروئین نیز خطرناک‌تر است و سالانه جان مردم زیادی را می‌گیرد.
به گزارش فرارو، وزیر بهداشت نسبت به مصرف زیاد نمک در میان ایرانی‌ها واکنش نشان داد. او گفته مصرف نمک در کشور ما 3 الی 4 برابر کشورهای همجوار است و همین موضوع باعث افزایش سکته در جامعه می‌شود.
شاید به نظر نیاید، اما خوردن نمک را برابر با هروئین دانسته‌اند. شهرام رفیعی‌فر –رییس اداره آموزش ارتقاء سلامت وزارت بهداشت- می‌گوید نمک، شکر و هروئین به‌عنوان سه سم سفید در جهان شناخته شده‌اند. این درحالی است که در ایران نمک بیش از هروئین جان مردم را می‌گیرد!
مصرف زیاد نمک از عمده مشکلات تغذیه‌ای مردم ایران است. 10 تا 12 گرم نمک، مصرف روزانه ایرانی‌هاست، حال آن‌که این میزان باید 5 گرم در روز باشد؛ 5 گرمی که به گفته پزشکان بنابر سبک تغذیه‌ای مردم ایران در سایر مواد غذایی وجود دارد. رئیس آموزش و ارتقاء سلامت وزارت بهداشت در این‌باره می‌گوید 5 گرم نمکی که بدن به آن نیاز دارد در 310 گرم نان روزانه‌ای که ایرانی‌ها می‌خورند وجود دارد و دیگر نیازی به مصرف اضافه نمک نیست.
برابری نکردن مصرف نمک در ایران با جهان را می‌توان در میزان حجم این ماده غذایی که مسئولین و تولیدکنندگان اعلام کرده‌اند دید. محمد علوی‌فرد –عضو انجمن صنفی تولیدکنندگان نمک تصفیه ایران- گفته میزان سرانه مصرف نمک در کشور باید براساس استاندارد 375 هزار تُن در سال باشد، درحالی‌که 900 هزار تن در سال است.
سه‌برابر جهان نمک می‌خوریم!
بخش زیادی از این 900 هزارتُن مصرف سالانه، در خانه‌ها و در سفره‌های غذایی مردم وجود دارد. تا جایی که زهرا عبداللهی –مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت- می‌گوید 80 درصد مردم بر سر سفره‌هایشان از نمکدان استفاده می‌کنند و همین مصرف روزانه را زیاد می‌کند. مصرف روزانه باید کمتر از یک قاشق غذاخوری باشد، در حالی که سه‌برابر میانگین جهانی است.
مصرف بیش از حد نمک از دلایل بالارفتن آمار فشارخون و بیماری‌های قلبی و عروقی در جامعه است. از هر ده نفر در ایران سه نفر فشارخون دارند و 83 هزار نفر در کشور در رده سنی 30 تا 70 سال بر اثر بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان، دیابت و بیماری‌های تنفسی جان خود را از دست می‌دهند. پزشکان معتقدند با کاهش مصرف نمک 17 درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی و 50 درصد از بیماری فشار خون کاسته می‌شود.
مصرف نمک تنها یکی از مشکلات تغذیه‌ای مردم ایران است. گفته شده که یک‌سوم ایرانی‌ها بر اثر تغذیه نامناسب می‌میرند. علی‌اکبر سیاری –معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی- بنابر آمار از تغذیه نامناسب 78 درصد مردم سخن گفته و معتقد است خوردنِ کم سبزیجات و میوه و مصرف زیاد نمک، شکر و روغن از عمده مسائل در تغذیه ایرانی‌هاست.
هرچند که رفتارهای تغذیه مردم در سلامت آنها اهمیت زیادی دارد، اما کارشناسان معتقدند حتی سبک تغذیه‌ای افراد جامعه با عوامل متعدد دیگر در ارتباط است. معاون وزارت بهداشت نیز بر این عقیده است که حل مشکلات تغذیه‌ای به‌دلیل گستردگی و پراکندگی آن بسیار مشکل بوده و نیازمند همفکری اندیشمندان و همکاری‌های بینِ‌بخشی است.
آیا جایی برای سلامتی باقی مانده؟
کارشناسان اجتماعی نیز مشکلات تغذیه‌ای را گسترده می‌دانند. آنها می‌گویند هرچند تاکنون طرح‌هایی از سوی مسئولین و وزارت بهداشت برای سلامتی مردم انجام شده و می‌شود، اما این تنها یک بُعد قضیه است. دکتر علی شفیعی –پزشک و عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران- در این‌باره می‌گوید باید عوامل متعدد اجتماعی را درباره تغذیه ایرانی‌ها مورد بررسی قرار داد؛ چراکه همه عوامل مانند زنجیره به یکدیگر متصل هستند.
شفیعی در گفتگو با فرارو معتقد است که نظارت بر سلامت از اهمیت ویژه‌ای در تغذیه مردم برخوردار است. به گفته او یکی از دلایل شرایط تغذیه‌ای بهتر در کشورهای توسعه‌یافته، نظارت بر سلامت بوده‌است.
وی همچنین با اشاره به نقش کلیدی آموزش می‌گوید: هشدار و آموزش دقیق در رسانه‌ها و توسط سیستم‌ای اجرایی و ارتباطی در کنترل سلامت نقش عمده دارد.
شفیعی اما در کنار نظارت و آموزش وجود مشکلات فراوان در در جامعه را دلیلی بر کم‌اهمیت‌شدن آموزش و پایین‌بودن رتبه آن در الویت‌های زندگی مردم می‌داند.
مزدک دانشور –انسان‌شناس پزشکی- نیز کارشناس دیگری است که نقش مسائل و مشکلات موجود در زندگی مردم را بر تغذیه آنها موثر می‌داند. او حجم کار بالای مردم برای کسب درآمد کافی را دلیلی بر بی‌اهمیتی به تغذیه می‌داند، چرا که دیگر زمانی برای افرادی که ساعت‌های زیادی را به کسب درآمد اختصاص داده‌اند نمی‌ماند تا به سلامت تغذیه‌اشان فکر کنند.
این انسان‌شناس معتقد است توجه مسئولین به تغذیه در عمل و نه در زبان راهکاری برای برون‌رفت از این وضعیت است. وی به فرارو می‌گوید "مسئولین توجهی به تغذیه ندارند. آنها توصیه می‌کنند که مردم سبزی و میوه بخورند اما از شکر و نمک و چربی پرهیز کنند، درحالی که از آنها نمیشنویم که به واردات شکر اعتراض کرده و از میزان بالای آن در مواد غذایی انتقاد کنند".
این پزشک پیشگیری را مهم‌تر از درمان می‌داند و تاکید می‌کند که وزارت بهداشت به‌جای تمرکز بر درمان باید بر پیشگیری و کنترل بیماری‌ها تمرکز کند.
در واقع اين خبري كه شما داديد بيشتر نگران كننده است تا اميد بخش.