فرارو- مستند‌های مربوط به کودکان و درام‌های با موضوع بلوغ جایگاه خاصی در دنیای سینما دارند و تعدادشان اصلا کم نیست. این البته چیز عجیبی هم نیست، زیرا نوجوانی یک دورۀ بسیار مهم و تاثیرگذار در شکل‌گیری و گسترش شخصیت همۀ آدم‌هاست.
به گزارش فرارو؛ از فیلم‌های کلاسیکی مثل «۴۰۰ ضربه» فرانسوا تروفو گرفته تا «دختربچگی» سلین سیاما (۲۰۱۴)، فیلم‌های برجستۀ زیادی را می‌شود نام برد که موضوع اصلی‌شان تاثیری است که محیط و آدم‌های اطراف بر شکل‌گیری دنیای ذهنی کودکان می‌گذارند.
فیلم مستند «افلاطون جوان» که تاثیر فلسفه بر ذهن کودکان را بررسی می‌کند، قدم تازه‌ای در امتداد مسیر همان فیلم‌هاست. دکلان مک‌گراث (Declan McGrath) و نیسا نی چیانان (Neasa Ní Chianáin) این فیلم را در طی دو سال در یک مدرسۀ ابتدایی در شهر بلفاست ساخته‌اند؛ فیلمی که شخصیت‌های اصلی‌اش دانش‌آموزانی هستند که دارند دیدگاه‌ها و نظرات فیلسوفانی مثل افلاطون را یاد می‌گیرند.
در اطراف مدرسه هنوز سیم خاردار وجود دارد؛ چیزی که یادآور نزاع‌های فرقه‌ای در ایرلند شمالی است؛ و حالا مدیر مدرسه یعنی کوین مک آروی (Kevin McArevey) فکر می‌کند به کمک فلسفه می‌توان این آشوبی را که نسل‌هاست ادامه دارد فرونشاند و آشتی و صلح را جایگزین آن کرد.
«خشونت خشونت می‌آورد، اما شما بچه‌ها می‌توانید متوقفش کنید»؛ این جمله‌ای است که مک‌آروی سر یکی از کلاس‌هایش در حالی‌که دارد بچه‌ها را برای بحث فلسفی تشویق می‌کند به آن‌ها می‌گوید. مک‌آروی با ارائۀ آموزه‌هایی از سقراط، افلاطون و ارسطو، مسیر اصیل و روشنی را برای زندگی پیش پای کودکان می‌گذارد. اما این فقط درسی برای بچه‌ها نیست؛ این مستند نشان می‌دهد که سیستم آموزشی هم باید درس بگیرد و خودش را متحول کند.
مک‌آروی می‌گوید در اینجا فلسفه فقط یک آموزش کلاسی نیست. هر وقت که دعوا یا اختلافی پیش بیاید ما سعی می‌کنیم فلسفه را هم به عنوان بخشی از راه حل به کار بگیریم. ما در مقابل دیواری که اسمش را «دیوار فلسفه» گذاشته‌ایم جمع می‌شویم و دربارۀ اینکه چه چیزی باعث این اختلاف شده و چگونه می‌شود اوضاع را بهتر کرد حرف می‌زنیم؛ دربارۀ چیستی دوستی حرف می‌زنیم، دربارۀ احترام و دربارۀ یاری کردن دیگران و مفید بودن.
یکی از جنبه‌های درخشان فیلم «افلاطون جوان» گفتگو‌هایی است که با خود بچه‌ها انجام می‌دهد. آلفی و دیلان از جمله دانش‌آموزانی هستند که گفتگو با آن‌ها را در فیلم می‌بینیم. آلفی می‌گوید «فلسفه به ما کمک می‌کند که با مسائل رو به رو شویم، سعی کنیم آن‌ها را حل کنیم و از آن‌ها درس بگیریم». از نظر او فلسفه راهی برای آرام بودن و تفکر کردن است. دیلان هم مثل آلفی فلسفه را راهی به سمت آرامش و مواجهۀ متفکرانه‌تر با مشکلات می‌داند.
فیلم تلاش می‌کند همۀ جنبه‌های زندگی در این مدرسۀ خاص و منحصر به فرد را به تصویر بکشد؛ مدرسه‌ای که می‌خواهد زندگی آدم‌های درونش را بهبود ببخشد و بر محیط بیرون از خودش هم تاثیری مثبت داشته باشد. صحنه‌هایی از فیلم‌های قدیمی مربوط به خشونت‌های فرقه‌ای در دل این مستند گنجانده شده‌اند که باعث می‌شوند بیننده به خوبی از پس‌زمینۀ اجتماعی و فرهنگی این جامعه اطلاع پیدا کند؛ و البته فیلم این کار را بدون اینکه به دام احساسات‌گرایی افتاده باشد انجام می‌دهد.
این مستند رویکرد بسیار سازنده‌ای دارد و نشان می‌دهد که مطرح کردن تفکر فلسفی و انتقادی در دل جامعه‌ای با تاریخی پر از خشونت، می‌تواند افق‌های تازه‌ای را بگشاید و به افراد این انگیزه را بدهد که از مرز‌ها و محدودیت‌های قبلی فراتر بروند. «افلاطون جوان» مستند جذابی است که فقط مشکل را مطرح نمی‌کند بلکه راه‌حل درخشانی هم پیشنهاد می‌کند؛ این راه حل آموختن افکار شجاعانه و انتقادی به کودکان و البته بزرگسالان است.
